Thánh Luca, Thánh sử
(Lễ kính: 18 tháng 10)
Thánh Luca là tác giả của hai tác phẩm quan trọng trong Tân Ước: Tin Mừng theo Thánh Luca và Sách Công vụ Tông đồ. Qua hai sách này, ngài trình bày một cách sống động mối liên kết giữa cuộc đời và sứ vụ của Chúa Giêsu Kitô với hành trình khai sinh và phát triển của Giáo Hội sơ khai.
Thánh Luca là người duy nhất không phải gốc Do Thái trong số các tác giả Tin Mừng. Theo truyền thống, ngài là người Antiôkia, và Thánh Phaolô đã gọi ngài là “thầy thuốc yêu quý của tôi” (Cl 4,14). Tin Mừng của Thánh Luca được cho là được biên soạn vào khoảng những năm 70–85, với văn phong nhẹ nhàng, đầy tính nhân bản và lòng thương xót. Ngài đặc biệt nhấn mạnh đến hình ảnh Chúa Giêsu là Đấng Cứu Độ của mọi người, nhất là những ai nghèo hèn, bị bỏ rơi.
Trong Sách Công vụ Tông đồ, Thánh Luca xuất hiện như người bạn đồng hành trung tín của Thánh Phaolô trong các hành trình truyền giáo. Ngài ở lại Philippi một thời gian, rồi sau đó tiếp tục cùng Thánh Phaolô đến Giêrusalem, và sau đó là Rôma. Chính trong những năm tù của Thánh Phaolô tại Caesarea, Luca đã có cơ hội quý giá để thu thập chứng từ và phỏng vấn những người từng biết Chúa Giêsu. Cuối cùng, trên hành trình đầy gian nan đến Rôma, Thánh Phaolô đã viết: “Chỉ có anh Luca ở với tôi” (2 Tm 4,11) — một bằng chứng cảm động về lòng trung thành và tình bạn của vị Thánh sử này.
Thánh Luca không chỉ là tác giả Tin Mừng của lòng thương xót, mà còn được xem là bổn mạng của các bác sĩ, họa sĩ và những người làm truyền thông, vì ngài được cho là người đầu tiên vẽ ảnh Đức Maria. Cuộc đời ngài là tấm gương về sự tận hiến âm thầm, trung thành trong sứ vụ và lòng yêu mến sâu xa dành cho Chúa Kitô.