Họp báo THĐGM ngày 9/10: Chức phó tế, khai tâm Kitô giáo và hỗ trợ Giáo hội nghèo

Vatican News

Cô Sheila Pires, thư ký Ủy ban Thông tin, lưu ý rằng có 35 phát biểu tự do của các tham dự viên Thượng Hội đồng được đưa ra vào chiều thứ Ba và 21 phát biểu khác vào sáng thứ Tư, “tất cả đều tập trung vào chủ đề phân định của giáo hội, cụ thể là về các chủ thể và tiêu chí, các cấp độ trách nhiệm khác nhau và vai trò của các thừa tác viên có chức thánh”.

Vai trò không thể thiếu của giáo dân trong Giáo hội

Vai trò của giáo dân, sự hợp tác của họ với các giám mục và linh mục, và sự tham gia của họ vào các quá trình ra quyết định, là một trong những vấn đề được nêu lên nhiều nhất trong các phát biểu công khai. Cô Pires giải thích: “Tầm quan trọng của việc khuyến khích sự hợp tác giữa các linh mục và giáo dân đã được nhấn mạnh, cũng như nhu cầu có sự tham gia nhiều hơn của giáo dân vào các vai trò lãnh đạo”. Đặc biệt, các diễn giả lưu ý rằng “sự hiện diện của giáo dân là không thể thiếu; họ hợp tác vì lợi ích của Giáo hội”.

Ngoài ra, trong một bài phát biểu, một đề xuất đã được đưa ra về việc tham khảo ý kiến của Dân Chúa về sự phù hợp của các ứng viên cho chức linh mục và giám mục: “Giám mục quyết định, nhưng trong một Giáo hội hiệp hành, Dân Chúa phải cảm thấy có trách nhiệm trong việc lựa chọn” và cũng biết “các yêu cầu về hồ sơ nhân bản và thiêng liêng mà các ứng viên phải có”.

Một đề xuất khác, cô Pires cho biết, liên quan đến tầm quan trọng của việc “đào sâu suy tư về vai trò của giáo dân trong việc thực hành mục vụ tại các giáo xứ, vì nhiều linh mục không có ơn gọi làm cha xứ; ngược lại, nhiều giáo dân sống một cuộc sống hôn nhân và gia đình thư thả có thể thực hiện các chức năng trong cộng đoàn”.

Phụ nữ và thừa tác vụ lắng nghe

Về phụ nữ, cô Pires lưu ý, các phát biểu nhấn mạnh các lời kêu gọi tránh “bất kỳ hình thức phân biệt đối xử về giới tính nào trong việc giúp lễ”, nhìn nhận những đóng góp của phụ nữ, ngay cả trong các quá trình ra quyết định và “coi việc lắng nghe như một thừa tác vụ chủ yếu dành cho phụ nữ, bổ sung cho thừa tác vụ của cha xứ, phó tế, giáo lý viên”. Các diễn giả nói: “Phụ nữ biết cách lắng nghe, họ lắng nghe theo một cách khác, và họ có thể thực hiện điều đó như một việc phục vụ, hoàn toàn khác với việc xưng tội”. Một đề xuất cũng được đưa ra “để phụ nữ tham gia nhiều hơn vào hoạt động ngoại giao trong một thế giới chia rẽ và đầy chiến tranh”.

Ủy thác cho giới trẻ việc chăm sóc mục vụ cho người trẻ

Sau đó, ông Ruffini cho biết, các tham dự viên Thượng Hội đồng đã nêu lên “nhu cầu kết nối với các thế hệ mới thông qua việc chăm sóc mục vụ kỹ thuật số”. Họ nêu ví dụ về nhiều người trẻ ở Châu Phi “đi nhà thờ, có tài năng, năng lượng và đức tin” và do đó “phải là một phần của sự phân định của giáo hội”.

Một đề xuất được đưa ra là trao việc mục vụ giới trẻ cho chính những người trẻ tuổi, thay vì cho người lớn, “để đặt [những người trẻ tuổi] vào cuộc đối thoại với những người bạn đồng trang lứa bị mắc kẹt trong các ý thức hệ ‘thời đại mới’ hoặc hư vô”.

Đồng hành với các nạn nhân bị lạm dụng

Ông Ruffini cho biết có một phát biểu đã lưu ý “những tình huống bi thảm mà rất nhiều trẻ em trải qua trên thế giới”, đưa ra ví dụ về trẻ em bị ép kết hôn khi còn nhỏ vì lý do gia đình; trẻ em gái bị ép làm gái mại dâm; nạn nhân nhỏ tuổi của nạn buôn người. Ông cũng lưu ý về những lo ngại được nêu ra về “những chủng sinh đến từ các gia đình không Kitô giáo, hoặc bị ép làm linh mục vì danh dự, và về những người phải chấp nhận tình trạng đồng tính của mình”.

Các diễn giả cũng nhấn mạnh “nhu cầu đồng hành với các nạn nhân bị lạm dụng trong Giáo hội. Họ nhấn mạnh rằng Giáo hội phải đến gần những người dễ bị tổn thương; và quyền lực phải là việc phục vụ chứ không phải là chủ nghĩa giáo sĩ”.

Cũng “có một lời kêu gọi đưa người nghèo trở lại vị trí trung tâm hơn, bao gồm cả trong việc đào tạo giáo sĩ”. Đặc biệt, “người nghèo gần gũi hơn với trái tim của Chúa, họ có thẩm quyền”, “và chúng ta coi họ là đối tượng của thừa tác vụ và sứ mạng nhưng không bao giờ là các thừa tác viên”.

Giáo dân trợ giúp linh mục

Tại Đại hội, các diễn giả “có cuộc nói chuyện về các linh mục, đặc biệt là về sự cô đơn của họ, cũng do quá tải nhiệm vụ. Theo nghĩa này, họ nhấn mạnh rằng một khoảng cách giữa các linh mục với tính hiệp hành có thể xuất phát từ thực tế là nhiều người trong số họ có gánh nặng lớn, quản lý nhiều cộng đoàn và có gánh nặng hành chính”. Thượng hội đồng nên nỗ lực khôi phục ơn gọi của họ, và do đó, đề xuất đã được đưa ra “để trao cho mỗi giáo xứ các hội đồng kinh tế và có thể là các cơ cấu liên quan đến một số giáo xứ để giúp các linh mục giáo xứ trong công việc phục vụ của họ”.

Thông cáo của nhóm nghiên cứu về phụ nữ trong Giáo hội

Cuối cùng, ông Ruffini báo cáo rằng Đức Hồng y Tổng thư ký Mario Grech đã đọc một thông cáo từ Đức Hồng y Víctor Manuel Fernández, Tổng trưởng Bộ Giáo lý Đức tin, nêu rõ rằng chủ đề của Nhóm nghiên cứu số 5 – về “Một số câu hỏi thần học và giáo luật xung quanh các hình thức mục vụ cụ thể”, đặc biệt là sự tham gia của phụ nữ vào đời sống và sự lãnh đạo của Giáo hội – đã được giao cho Bộ nói trên trước khi có yêu cầu của Thượng hội đồng.

Do đó, tuyên bố của Tổng trưởng cho biết, công việc phải tuân theo các thủ tục của Bộ được thiết lập trong các quy định riêng của Bộ, nhằm mục đích công bố một Văn kiện phù hợp. Sau khi lắng nghe các giám mục và hồng y trong cuộc họp thường kỳ của Bộ, chủ đề này hiện đang trong giai đoạn tham vấn: các cố vấn cung cấp cơ sở cho văn kiện đã được tham vấn. Cuộc tham vấn cũng dự kiến sẽ bao gồm những phụ nữ không phải là cố vấn.

Tất cả các thành viên và nhà thần học của Thượng Hội đồng có thể gửi ý kiến và hỗ trợ trong những tháng tới. Vào ngày 18, hai nhà thần học từ Bộ sẽ có mặt để tiếp nhận các đề xuất, bằng văn bản hoặc bằng lời nói, về chủ đề này.

Phát biểu của 3 khách mời

Các bài phát biểu của 3 khách mời đại diện của ba châu lục – Châu Phi, Châu Mỹ và Châu Âu – trong cuộc họp báo đã nói về vai trò của các phó tế vĩnh viễn trong Giáo hội và sự tham gia của họ vào Thượng hội đồng; việc khai tâm Kitô giáo; những người trẻ từ bỏ Giáo hội; và linh đạo hiệp hành dẫn đến sự ‘thanh lọc’ các mối quan hệ giữa con người trong Giáo hội và với xã hội; lời yêu cầu giúp đỡ từ Giáo hội tại Mozambique.

Có thể có cuộc gặp gỡ các phó tế vĩnh viễn sau Thượng Hội đồng?

Phó tế Geert De Cubber, thần học gia, cựu nhà báo, phó tế vĩnh viễn của giáo phận Ghent (Bỉ), đại biểu giám mục về giáo lý và công tác mục vụ thanh thiếu niên và gia đình, cũng như là một người chồng và người cha, đã nhận được nhiều câu hỏi nhất. Ông là phó tế vĩnh viễn duy nhất của Giáo hội Latinh tham gia Thượng hội đồng, bên cạnh hai phó tế khác, một của Giáo hội Syriac và một phó tế chuyển tiếp của Giáo hội Melkite.

Phó tế De Cubber nhắc lại những gì ông đã nói trong hội trường Thượng hội đồng: phó tế là một “người xây dựng cầu nối” trong gia đình, với các gia đình khác, trong cộng đồng và với xã hội rộng lớn hơn. Ông cho biết, điều này “có thể thực sự hữu ích trong một xã hội thế tục” như Bỉ. Ông nói thêm rằng nhiệm vụ của phó tế là đi ra ngoài và “đến những nơi mà Giáo hội không đến, đến với những người không có tiếng nói và bị chính Giáo hội và xã hội gạt ra ngoài lề, và đưa họ trở lại Giáo hội”.

Ông thừa nhận rằng các phó tế có thể được đại diện tốt hơn tại Thượng Hội đồng, ví dụ các phó tế vĩnh viễn ở Hoa Kỳ hoạt động rất mạnh, nhưng lại có ít đại diện tại Thượng Hội đồng. Do đó, ông đề xuất trong tương lai có cuộc họp hậu Thượng Hội đồng của các phó tế, như đã được thực hiện trong năm nay với các linh mục giáo xứ.

Phó tế De Cubber kết luận, “Là một phó tế đối với tôi, hoàn toàn không phải là sự chuẩn bị cho chức linh mục, tôi không có ơn gọi này. Thừa tác vụ của chúng tôi là một thừa tác vụ hoàn toàn để phục vụ”.

Lời kêu gọi trợ giúp Mozambique

Về phần Đức Tổng Giám mục Inácio Saure, Tổng Giám mục Nampula, Mozambique, ngài đã kêu gọi Thượng Hội đồng phổ biến tình hình bi thảm ở Mozambique, nơi bị tàn phá bởi cuộc chiến bắt đầu vào năm 2017 và đã khiến 5.000 người thiệt mạng và một triệu người phải di dời. Mặc dù giao tranh đã tạm dừng và nhiều viện trợ đã đến trong quá khứ, ngài cho biết người dân của ngài vẫn đang đau khổ và bị bỏ mặc. Vì vậy, ngài nói, “có thể làm được nhiều hơn nữa”, về mặt trao đổi quà tặng vật chất “giữa các Giáo hội có nhiều và những Giáo hội đang khốn khổ”.

Ngài cũng đề cập đến tầm quan trọng của việc khai tâm Kitô giáo như một cuộc gặp gỡ cá nhân với Chúa Kitô, và cho biết, “ngay cả ở đất nước chúng tôi, những người trẻ đã hoàn thành việc khai tâm vẫn rời xa Giáo hội”, vì vậy cần phải cải thiện việc đào tạo họ.