Gặp gỡ Học viện Giáo hoàng về Khảo cổ Kitô giáo – 11/12/2025
Nhân kỷ niệm 100 năm Đức Giáo hoàng Piô XI thành lập Học viện Giáo hoàng về Khảo cổ Kitô giáo, Đức Thánh Cha Lêô XIV đã tiếp các giáo sư và sinh viên của Học viện vào sáng ngày 11/12/2025. Ngài nhắc lại lời Thánh Gioan Phaolô II: “Châu Âu cần Chúa Kitô và Tin Mừng, vì đây là nguồn gốc của tất cả các dân tộc”, đồng thời mời gọi giới nghiên cứu tiếp tục đáp lại lời kêu gọi trở về nguồn ấy.
Khảo cổ Kitô giáo – nâng đỡ đức tin và căn tính
Đức Thánh Cha nhắc rằng Học viện được lập ra để “hướng dẫn những người trẻ nhiệt huyết từ mọi quốc gia đến việc nghiên cứu khoa học về các di tích Kitô giáo cổ đại”. Qua một thế kỷ, sứ mạng ấy vẫn sống động qua các hội nghị, công trình nghiên cứu và đóng góp học thuật, không chỉ làm phong phú tri thức lịch sử, nhưng còn củng cố đời sống đức tin và căn tính Kitô giáo.
Ngài cũng nhắc lại những điểm đã được trình bày trong Tông thư ban hành nhân dịp kỷ niệm 100 năm thành lập Học viện.
Giá trị đặc thù của khảo cổ Kitô giáo
Trước hết, Đức Thánh Cha nhấn mạnh khảo cổ Kitô giáo là một ngành khoa học độc lập, có phạm vi thời gian, chủ đề và phương pháp luận riêng, gắn với những thế kỷ đầu của Giáo Hội. Ngài mời gọi bảo vệ tính độc lập ấy, tránh việc hòa lẫn với khảo cổ học trung đại; đồng thời khẳng định yếu tố “Kitô giáo” trong bộ môn không mang màu sắc hệ phái, mà nói lên giá trị khoa học và chuyên môn đích thực của ngành.
Khảo cổ – khí cụ cho hành trình đại kết
Đức Thánh Cha nhận định rằng khảo cổ Kitô giáo mở ra những nhịp cầu đại kết, vì lĩnh vực này gắn liền với thời kỳ Giáo Hội còn hiệp nhất. Nghiên cứu về giai đoạn nền tảng ấy giúp các hệ phái nhận ra nguồn gốc chung của mình.
Ngài chia sẻ cảm xúc đặc biệt trong chuyến viếng thăm İznik (Nixêa) – nơi kỷ niệm 1700 năm Công đồng Chung I – khi cùng đại diện các Giáo hội đứng giữa những phế tích nhắc nhớ về nền tảng hiệp nhất của Kitô giáo.
“Ngoại giao văn hóa” – xây cầu, nuôi dưỡng hòa hợp
Đức Thánh Cha mời gọi các nhà khảo cổ và giới nghiên cứu dấn thân vào “ngoại giao văn hóa”, nghĩa là dùng tri thức và đối thoại để vượt qua định kiến, xây dựng sự gặp gỡ giữa các nền văn hóa và nuôi dưỡng hòa bình.
Liên kết “Năm Thánh Hòa bình” năm 1925 với “Năm Thánh Hy vọng” hiện nay, ngài khẳng định những nhà khảo cổ – qua việc khám phá và gìn giữ ký ức Kitô giáo – chính là những người gieo hòa bình và gieo hy vọng giữa thế giới hôm nay
Xin Chúa, qua lời cầu bầu của các thánh tử đạo tiên khởi – những chứng nhân mà khảo cổ Kitô giáo đang giúp khám phá – ban cho Giáo Hội tiếp tục hành trình đối thoại, hiệp nhất và xây dựng nền hòa bình bền vững.