Trong bức thư của Đức Hồng Y Mario Grech, Tổng Thư ký Thượng Hội đồng Giám mục và Đức Hồng Y Jean Claude Hollerich, Tổng Giám mục Luxembourg, Tổng Tường trình viên của Thượng Hội đồng Giám mục, đề ngày 30/01, gửi tới các Giám mục trên thế giới, nhân dịp tiến trình Thượng Hội đồng bước vào giai đoạn châu lục, hai vị Hồng y khẳng định vai trò của các Giám mục trong tiến trình Thượng Hội Đồng về hiệp hành mà Giáo hội đang thực hiện. Các ngài viết: “Không có việc thực thi tính hiệp hành trong Giáo hội nếu không có việc thực hiện tính hiệp đoàn của giám mục đoàn.” Bức thư nhắc lại rằng: mỗi Giám mục có trách nhiệm đối với Giáo hội địa phương được giao phó, đồng thời quan tâm đến Giáo hội hoàn vũ. Quan tâm đến Giáo hội hoàn vũ là lý do tồn tại của Thượng Hội đồng Giám mục kể từ khi thành lập.
Đức Hồng y Grech và Đức Hồng y Hollerich nhận xét: “Trên thực tế, có một số người cho rằng đã biết những kết luận của Thượng Hội đồng sẽ là gì. Những người khác muốn áp đặt một chương trình nghị sự lên Thượng Hội đồng, với ý định điều khiển cuộc thảo luận và quyết định kết quả của Thượng Hội đồng. Tuy nhiên, chủ đề mà Đức Thánh Cha đã chỉ định cho Đại hội đồng thường kỳ lần thứ 16 của Thượng Hội đồng Giám mục rất rõ ràng: ‘Vì một Giáo hội Hiệp hành: hiệp thông, tham gia, sứ vụ.’” Đây là chủ đề duy nhất mà chúng ta được kêu gọi khám phá trong từng giai đoạn của tiến trình. Các kỳ vọng cho Thượng Hội đồng 2021-2024 rất nhiều và đa dạng, nhưng nhiệm vụ của Hội nghị không phải là giải quyết tất cả các vấn đề đang được tranh luận trong Giáo hội.” Các ngài nói thêm: “chúng ta được kêu gọi vạch ra một ‘đường hướng chung’ bắt đầu với sự đóng góp của tất cả mọi người. Thượng Hội đồng không phải một sự kiện cho bằng một tiến trình, được thực hiện theo từng giai đoạn. Điều này có nghĩa là kể từ lễ khai mạc long trọng, vào ngày 10 tháng 10 năm 2021 tại Đền thờ Thánh Phêrô, Thượng Hội đồng đã đề cập và khai triển chủ đề đã định, trước hết là ở giai đoạn tham khảo ý kiến của Dân Chúa, sau đó là ở giai đoạn phân định của các Mục tử trong các Công nghị hoặc Hội đồng các Giáo hội tự quản, trong các Hội đồng Giám mục, và bây giờ là trong các Hội đồng châu lục.” Vì thế, hai vị hồng y kết luận: các chủ đề khác không thể được đưa vào tiến trình Thượng Hội Đồng một cách lén lút, qua đó khai thác Hội nghị mà không quan tâm đến việc tham khảo ý kiến của Dân Chúa. Chúng ta cần hiểu và nhận ra rằng toàn thể “Dân thánh của Thiên Chúa cũng chia sẻ thừa tác vụ ngôn sứ của Chúa Kitô” (LG, 12)
Hai vị hồng y cũng nói đến quy tắc duy nhất mà chúng ta tự đặt ra để liên tục lắng nghe Thần Khí: “Một Giáo hội hiệp hành là một Giáo hội lắng nghe […] Các tín hữu, giám mục đoàn, Giám mục Rôma: tất cả lắng nghe nhau, và tất cả lắng nghe Chúa Thánh Thần” (Đức Phanxicô, Diễn văn Kỷ niệm 50 Năm Thành lập Thượng Hội Đồng Giám Mục, 2015). “Giám mục đoàn, ‘cũng có quyền bính tối cao và đầy đủ đối trên Giáo hội hoàn vũ, với điều kiện chúng ta hiểu cộng đoàn này hiệp nhất với người đứng đầu là Đức Giáo hoàng Rôma và không bao giờ tách rời khỏi người đứng đầu này’ (LG 22). Giám mục đoàn tham gia vào tiến trình hiệp hành trong hai thời điểm sau đây: 1) khi mỗi Giám mục bắt đầu, hướng dẫn và kết thúc việc tham vấn Dân Chúa được ủy thác cho ngài; và 2) trong các giai đoạn nối tiếp nhau, khi các Giám mục cùng nhau thi hành đặc sủng phân định của mình trong các Công nghị hoặc Hội đồng của các Giáo hội tự quản, trong các Hội đồng Giám mục, trong các Hội đồng châu lục và đặc biệt là trong Thượng Hội đồng.” Tiếp đến, hai Hồng y mời gọi các Giám mục không nhầm lẫn khi cho rằng tính hiệp hành chỉ là một phương pháp, nhưng phải xem nó như một hình thái của Giáo hội và một phong cách để hoàn thành sứ mạng truyền giáo chung.
Cuối cùng, bức thư để lại câu hỏi thay cho lời kết thật thấm thía và ý nghĩa: Còn cách nào tốt hơn là “đồng hành với nhau”, với xác tín rằng “Chính con đường hiệp hành này là điều Thiên Chúa mong đợi nơi Giáo hội của thiên niên kỷ thứ ba”, theo lời ĐTC Phanxico?
