Giải đáp của Cha Edward McNamara, Dòng Đạo Binh Chúa Kitô (LC), giáo sư phụng vụ và thần học Bí tích, Giám đốc Viện Sacerdos tại Đại học Regina Apostolorum (Nữ Vương các Thánh Tông Đồ), Rôma.
Hỏi: Tôi là một linh mục giáo phận truyền giáo đã nghỉ hưu. Trong nơi cư trú của chúng tôi, chúng tôi có một căn phòng biến thành một nhà nguyện. Có một nhà tạm nhỏ cố định trên tường trên một phôi tấm nhỏ 3 x 2 feet. Vào mùa Chay, liệu chúng tôi có thể trang trí nhà tạm với một bình hoa không? – S. K., Gunadala, Krishna, Andhra Pradesh, Ấn Độ.
Đáp: Sách lễ Rôma không đi sâu vào chi tiết về việc chưng hoa trong Mùa Chay. Xin mời đọc:
“305. Việc trang trí bàn thờ phải có chừng mực. Trong mùa Vọng, hãy chưng bông bàn thờ cách chừng mực, cho hợp với tính chất của mùa này, kẻo vượt quá niềm vui trọn vẹn của ngày Chúa Giáng sinh. Mùa Chay thì cấm chưng bông bàn thờ, ngoại trừ Chúa Nhật “Mừng vui lên” (Chúa Nhật IV mùa Chay), và các lễ trọng, lễ kính.
“Luôn phải giữ chừng mực trong việc chưng bông và nên đặt bông chung quanh bàn thờ hơn là trên bàn thờ” (Bản dịch Việt ngữ của Ủy ban Phụng tự thuộc Hội Đồng Giám Mục Việt Nam.)
Thư luân lưu Paschalis Sollemnitatis của Thánh Bộ Phượng Tự về việc chuẩn bị và cử hành Đại lễ Phục Sinh nói như sau:
“17. Trong Mùa Chay, không nên trang trí bàn thờ bằng hoa và chỉ có thể chơi nhạc cụ để hỗ trợ cho việc ca hát. Đây là để giữ gìn tính cách sám hối của mùa.
“25. Vào Chúa Nhật IV Mùa Chay, Laetare (Chúa Nhật hân hoan), và trong các lễ kính và lễ trọng, các nhạc cụ được chơi và bàn thờ được chưng hoa. Có thể mặc phẩm phục màu hồng trong Chúa Nhật này.
“26. Có thể giữ thói quen che phủ các thánh giá và ảnh tượng trong nhà thờ, tuỳ theo quyết định của Hội Đồng Giám mục. Các thánh giá được che phủ cho đến khi kết thúc các cử hành tưởng niệm cuộc Thương Khó Chúa vào Thứ Sáu Tuần Thánh. Các ảnh tượng thì vẫn được che phủ cho đến khi bắt đầu Đêm Canh Thức Phục Sinh” (Bản dịch Việt ngữ của Hội Đồng Giám Mục Việt Nam.)
Mặc dù không có chỗ đứng pháp lý ở Ấn Độ, tài liệu “Built of Living Stones, Dựng xây từ những viên đá sống động” của Hội đồng Giám Mục Hoa Kỳ có một số gợi ý hữu ích:
“124. Kế hoạch trang trí mùa lễ nên thực hiện ở các khu vực khác ngoài cung thánh. Các trang trí là nhằm lôi kéo tín hữu đến với bản chất đích thực của các mầu nhiệm được cử hành, hơn là trở thành mục đích trong chính chúng. Hoa tự nhiên, cây cỏ, vòng hoa và các dây treo, và các đồ vật theo mùa có thể được sắp xếp và trưng bày, để đẩy mạnh các điểm tập trung phụng vụ. Bàn thờ nên để trống rõ ràng và không trang hoàng gì, không chưng cụm hoa lớn hoặc Máng cỏ Giáng Sinh quanh bàn thờ, và các đường đi ở hiên vào nhà thờ, lối giữa nhà thờ và cung thánh cần được để trống”.
“129. Việc sử dụng hoa và cây tươi, thay vì cây xanh nhân tạo, đóng vai trò như một lời nhắc nhở về món quà của sự sống mà Thiên Chúa đã ban cho cộng đồng loài người. Lập kế hoạch cho cây và hoa không chỉ bao gồm việc mua sắm và sắp đặt, mà còn cả sự chăm sóc liên tục để duy trì thực vật.”
Cũng hữu ích là các chỉ dẫn của Uỷ ban phụng vụ của Hội Đồng Giám Mục Anh và xứ Wales:
“Chưng hoa
“Việc sử dụng hoa tươi được khuyến khích như một cách tham gia vào vẻ đẹp và sự xứng đáng của buổi lễ. Việc sử dụng hoa rõ ràng có thể chỉ ra tầm quan trọng tương đối của các dịp đặc biệt, và biểu thị cho việc giữ đúng các mùa cụ thể.
“• Trong Mùa Vọng, việc trang trí hoa của nhà thờ phải phù hợp với mùa, không báo trước niềm vui trọn vẹn của lễ Chúa Giáng Sinh.
“• Trong Mùa Chay, nhà thờ không được trang trí bằng hoa. Ngày Chúa Nhật Laetare ‘Mừng vui lên’ (Chúa Nhật thứ tư của Mùa Chay), các Lễ trọng và Lễ Kính là các ngoại lệ đối với quy định này. Hoa được sử dụng vào các ngày này nên được gỡ bỏ sau giờ Kinh Chiều II.
“Hoa và cây cò nhân tạo không nên được sử dụng. Hoa khô, dương xỉ và cành cây có lá có thể được sử dụng, đặc biệt là trong các tháng mùa đông.
“Chăm sóc hoa như thế nào để hướng mắt vào các trung tâm khác nhau của hoạt động phụng vụ – thí dụ, lối vào Nhà thờ, giảng đài, bàn thờ, ghế chủ toạ; trong những dịp khác: giếng rửa tội, nơi lưu giữ các dầu thánh, v.v.
“Sự chừng mực cần được tuân giữ khi trang trí bàn thờ. Việc trang trí hoa phải luôn khiêm tốn và hoa được đặt xung quanh bàn thờ chứ không phải trên bàn thờ.”
Đáng chú ý là hầu như không có tài liệu nào trong số này đề cập đến việc trang trí nhà tạm bằng hoa. Điều này có lẽ là do chính các nhà tạm được thiết kế để tập trung sự chú ý của các tín hữu, và vì vậy có một vị trí nổi bật, cho dù nhà tạm ở trong một nhà nguyện riêng biệt hay trong cung thánh.
Tương tự như vậy, các nhà tạm đòi hỏi sự dễ dàng tiếp cận, và do đó sẽ là không đúng khi đặt các yếu tố trang trí, vốn có thể cản trở điều này. Tuy nhiên, mặc dù việc trang trí các nhà tạm không được đề cập tới, nhưng là khá phổ biến trong năm, để có một số hoa trong các nhà nguyện Thánh Thể, hoặc trong vùng phụ cận của nhà tạm.
Bởi vì việc cấm chưng hoa trước bàn thờ trong Mùa Chay là khá rõ ràng, tôi nghĩ rằng sự hợp lý phụng vụ sẽ mở rộng sự cấm đoán này cho tất cả các nơi khác trong nhà thờ, kể cả trước nhà tạm.
Một ngoại lệ có thể xảy ra trong khi chầu phép lành kéo dài và long trọng, vì việc chưng hoa này được thực hiện để tôn vinh Chúa Kitô một cách đặc biệt và công khai. (Zenit.org 10-3-2020)
Nguyễn Trọng Đa
https://zenit.org/articles/flowers-at-the-tabernacle/
