Lúc 9 giờ 30 sáng, thứ Tư, 29/4/2020, Đức Thánh cha Phanxicô đã thực hiện buổi tiếp kiến trực tuyến thứ tám, từ thư viện Giáo hoàng, trong dinh tông tòa, không có tín hữu tham dự, vì nước Ý và nhiều nơi vẫn còn ở trong thời kỳ giới nghiêm vì đại dịch.
Thực vậy, trong một tuần qua, đại dịch tiếp tục lan nhanh trên thế giới: tính đến chiều ngày 28/4, số người bị nhiễm coronavirus trên hoàn cầu lên tới ba triệu 140.000 người, có 218.000 người thiệt mạng.
Cũng như những lần trước đây, hiện diện trong buổi tiếp kiến tại thư viện dinh Giáo hoàng, ngoài Đức Thánh cha và hai giám chức thuộc Phủ Giáo hoàng, có tám linh mục thông dịch bài huấn giáo và những lời chào của Đức Thánh cha ra các sinh ngữ chính. Các vị giữ một khoảng cách an toàn đối với nhau để tránh lây nhiễm. Các cơ quan truyền thông Vatican-Vatican News và Vatican Media, cũng đài truyền hình TV 2000 của Hội đồng Giám mục Italia trực tiếp truyền đi buổi tiếp kiến.
Trong phần tôn vinh Lời Chúa mở đầu, tám linh mục lần lượt đọc đoạn Tin mừng theo thánh Mathêu (5,10-12): “Phúc cho những người bị bách hại vì lẽ công chính, vì nước trời là của họ. Phúc cho các con khi người ta lăng mạ, bách hại các con, và khi người ta nói xấu mọi điều chống các con vì Thầy. Hãy vui mừng và hân hoan, vì phần thưởng các con sẽ bội hậu trên trời. Họ cũng đã bách hại các ngôn sứ như thế trước các con.”
Huấn dụ của Đức Thánh cha
Liền đó, Đức Thánh cha tiếp tục loạt bài giáo lý về Tám Mối Phúc Thật: phúc cho những người bị bách hại vì lẽ công chính.
Đức Thánh cha nói:
Anh chị em thân mến, chào anh chị em!
Với buổi tiếp kiến hôm nay, chúng ta kết thúc hành trình các Mối Phúc Thật theo Tin mừng. Như chúng ta vừa nghe, trong Mối phúc cuối cùng, có công bố niềm vui mai hậu của những người bị bách hại vì lẽ công chính.
Mối phúc này loan báo cùng hạnh phúc như trong Mối phúc thứ nhất: Nước Trời là của những người bị bách hại cũng như của những người có tinh thần thanh bần. Qua đó, chúng ta hiểu mình đi tới cuối một hành trình thống nhất được biểu lộ trong những lời loan báo trước đó.
Thanh bần trong tinh thần, khóc lóc, hiền lành, khao khát sự thánh thiện, lòng thương xót, thanh tẩy tâm hồn và những công việc xây dựng hòa bình có thể dẫn tới sự bách hại vì Chúa Kitô. Nhưng sự bách hại này rốt cục là nguyên nhân đưa tới niềm vui và phần thưởng lớn lao trên trời. Con đường các Mối phúc là một hành trình vượt qua, dẫn từ một cuộc sống theo thế gian đến cuộc sống theo Thiên Chúa, từ cuộc sống do xác thịt hướng dẫn, – nghĩa là theo sự ích kỷ – tiến đến cuộc sống được Thánh Linh hướng dẫn.
Nguyên do bách hại
Thế gian, với những thần tượng, những thỏa hiệp và các ưu tiên của nó, không thể chấp nhận lối sống theo Thánh Linh. Các “cơ cấu tội lỗi” thường do não trạng con người tạo nên, rất xa lạ với Thánh Thần chân lý mà thế gian không thể đón nhận (Xc. Ga 14,17). Chúng chỉ có thể phủ nhận sự nghèo khó hoặc hiền lành, hay sự khiết tịnh, và cho rằng sống theo Tin mừng là một lầm lạc và là một vấn đề, vì thế, lối sống ấy là một điều cần phải loại bỏ.
Nếu thế gian sống theo tiền bạc, thì bất kỳ ai chứng tỏ rằng cuộc sống có thể được thành đạt qua sự hiến thân và từ bỏ, thì họ là một người gây phiền toái cho chế độ tham lam, ham hố. Khi sự thánh thiện xuất hiện và đời sống của những con cái Thiên Chúa trổi lên, trong vẻ tươi đẹp, thì có cái gì đó làm cho người ta khó chịu, và họ bị đặt trước chọn lựa: hoặc là để cho mình bị gọi hỏi và cởi mở đối với điều thiện, hai là phủ nhận ánh sáng ấy và trở nên cứng lòng, thậm chí quyết liệt chống đối (Xc. kn 2,14-15).
Bách hại giải thoát
Nhưng điều này chứng tỏ rằng thảm trạng bách hại cũng là nơi giải thoát khỏi sự tùng phục thành công, hư danh và những thỏa hiệp với thế gian. Vậy, người bị thế gian phủ nhận vì Chúa Kitô vui mừng về điều gì? Thưa, vì đã tìm được điều quí giá hơn cả toàn thế giới. Quả thực, “được lợi lãi cả thế gian mà mất linh hồn mình thì nào được ích gì?” (Mt 8,36).
Liên đới với các tín hữu bị bách hại
Thật là đau lòng mà nhắc nhớ rằng, trong lúc này, có nhiều Kitô hữu chịu đau khổ vì bị bách hại tại nhiều miền trên thế giới, và chúng ta phải hy vọng và cầu nguyện cho nỗi đau buồn của họ sớm chấm dứt. Chúng ta bày tỏ với các anh chị em ấy sự gần gũi của chúng ta: chúng ta là một thân mình duy nhất và các tín hữu Kitô ấy là những chi thể cùng máu mủ trong thân mình của Chúa Kitô, là Giáo hội.
Tránh thái độ coi mình là nạn nhân
Nhưng chúng ta cũng phải chú ý, đừng đọc Mối phúc này trong thái độ duy nạn nhân, tự thương hại. Thực vậy, sự khinh rẻ của con người không luôn luôn đồng nghĩa với sự bách hại. Ngay sau khi Chúa Giêsu gọi các Kitô hữu là “muối đất”, Ngài cảnh giác về nguy cơ “muối trở nên nhạt”, mất hương vị, lúc ấy muối “chẳng còn ích lợi gì nữa và đáng bị quẳng đi cho người ta chà đạp dưới chân” (Mt 5,13). Vì thế, cũng có sự khinh rẻ vì lỗi của chúng ta, khi chúng ta mất hương vị Chúa Kitô và Tin mừng.
Khiếm tốn, trung thành với các Mối phúc
Cần phải trung thành với con đường khiêm hạ của các Mối phúc, vì con đường ấy đưa đến tình trạng thuộc về Chúa Kitô, chứ không thuộc về thế gian. Cũng nên nhắc đến con đường của thánh Phaolô: khi thánh nhân nghĩ mình là một người công chính, nhưng thực ra là một kẻ bách hại, nhưng khi thánh nhân khám phá thấy mình là một kẻ bách hại, thì ngài trở thành một con người của tình thương, vui mừng đương đầu với đau khổ vì bị bách hại (Xc. Cl 1,24).
Giá trị của bách hại
Sự loại trừ và bách hại, nếu Chúa ban cho chúng ta được ơn ấy, vì chúng làm cho chúng ta trở nên giống Chúa Kitô chịu đóng đanh, và khi kết hiệp với cuộc khổ nạn của Chúa, chúng trở thành biểu hiện đời sống mới. Sự sống này là chính sự sống của Chúa Kitô, Đấng đã chịu ‘khinh rẻ và bị con người loại bỏ’ vì loài người chúng ta và vì phần rỗi của chúng ta (Xc Is 53,3; Cv 8,30-35). Sự đón nhận Thần Trí của Chúa có thể làm cho chúng ta tràn đầy tình thương yêu trong tâm hồn, đến độ dâng hiến mạng sống cho thế giới mà không thỏa hiệp với những lừa đảo của nó và chấp nhận sự phủ nhận của thế gian. Đó là sự sống của Nước Thiên Chúa, là niềm vui lớn nhất, là hoan lạc chân thực.
Chào thăm các tín hữu
Sau bài huấn dụ bằng tiếng Ý trên đây, tám linh mục lần lượt tóm tắt bài huấn giáo và những lời chào thăm của Đức Thánh cha qua các sinh ngữ khác nhau.
Đặc biệt bằng tiếng Ba Lan, Đức Thánh cha nhắc nhở các tín hữu rằng: “Ngày 01/5 này bắt đầu tháng Đức Mẹ. Khi ở lại trong nhà vì đại dịch, chúng ta hãy lợi dụng thời gian này để tái khám phá vẻ đẹp của việc đọc kinh Mân côi và truyền thống các việc lành kính Đức Mẹ. Trong gia đình, hoặc riêng tư, trong mỗi lúc, anh chị em hãy hướng nhìn tôn nhan Chúa Kitô và trái tim Mẹ Maria. Xin sự chuyển cầu từ mẫu của Mẹ giúp anh chị em đương đầu với thời kỳ thử thách đặc biệt này.”
Sau cùng, bằng tiếng Ý, Đức Thánh cha nói:
“Tôi chào thăm các tín hữu nói tiếng Ý. Hôm nay, chúng ta mừng lễ thánh Catarina thành Siena, đồng Bổn mạng của nước Ý. Phụ nữ trổi vượt này đã kín múc từ sự hiệp thông với Chúa Giêsu lòng can đảm để hành động và niềm hy vọng vô tận nâng đỡ thánh nữ trong những giờ khó khăn nhất, cả khi tất cả dường như bị biến mất, và đã làm cho thánh nữ ảnh hưởng trên những người khác, cả những người ở cấp độ cao nhất trong giới dân sự và giáo sĩ, nhờ sức mạnh của đức tin. Ước gì tấm gương của thánh nữ giúp mỗi người chúng ta, qua cuộc sống Kitô lời nói đi đôi với việc làm, biết liên kết lòng yêu mến nồng nhiệt đối với Giáo hội, với mối quan tâm hữu hiệu nhắm giúp ích cho cộng đoàn dân sự, đặc biệt trong thời kỳ thử thách này.”
Sau cùng, Đức Thánh cha nói thêm rằng: “Tôi đặc biệt nghĩ đến các bạn trẻ, những người già, các bệnh nhân và các đôi tân hôn. Tôi nhắn nhủ tất cả hãy trở thành những chứng nhân của Chúa Kitô phục sinh, Đấng tỏ cho các môn đệ những vết thương vinh hiển từ cuộc thương khó của Ngài. Tôi chân thành chúc lành cho anh chị em.”
Buổi tiếp kiến trực tuyến của Đức Thánh cha kết thúc với kinh Lạy Cha và phép lành ngài ban cho các tín hữu theo dõi buổi tiếp kiến qua các phương tiện truyền thông.
G. Trần Đức Anh, O.P.
