BIÊN BẢN CHƯƠNG TRÌNH THƯỜNG HUẤN
ỦY BAN GIÁO DÂN – GIÁO TỈNH SÀI GÒN NĂM 2023
WHĐ (23.05.2023) – Ủy ban Giáo dân trực thuộc Hội đồng Giám mục Việt Nam đã tổ chức chương trình thường huấn cho các thành viên của Giáo tỉnh Sài Gòn từ ngày 22 đến ngày 23.05.2023 tại Trung tâm hành hương Đức Mẹ Bãi Dâu, Giáo phận Bà Rịa. Sau đây là biên bản chương trình thường huấn:
BIÊN BẢN CHƯƠNG TRÌNH THƯỜNG HUẤN
ỦY BAN GIÁO DÂN – GIÁO TỈNH SÀI GÒN
Từ ngày 22 – 23/05/2023
“Sống Ơn Gọi Nên Thánh để Loan Báo Tin Mừng”
Vào lúc 16g00 ngày 22-05-2023, tại hội trường Nhà hành hương TGP. Sài Gòn tọa lạc tại Bãi Dâu, Giáo phận Bà Rịa, chương trình thường huấn của Ủy ban Giáo dân (UBGD) dành cho các thành viên của Giáo tỉnh Sài Gòn, bao gồm Hội đồng Mục vụ Giáo xứ (HĐMVGX) và các Hội đoàn Công Giáo tiến hành khai mạc.
Thành phần tham dự viên gồm:
1/ Đức cha Giuse Trần Văn Toản, Chủ tịch UBGD
2/ Quý cha trong Ban điều hành UBGD
3/ Quý cha đặc trách UBGD tại mười giáo phận trong Giáo tỉnh Sài Gòn
4/ Quý tham dự viên giáo dân cả nam và nữ từ HĐMVGX và các Hội đoàn Công Giáo tiến hành.
Cha Phaolô Phạm Minh Tân, đặc trách UBGD Giáo tỉnh Sài Gòn, Trưởng ban tổ chức phát biểu chào mừng Đức cha Giuse Trần văn Toản, Chủ tịch UBGD, quý cha trong Ban điều hành, quý cha đặc trách UBGD cùng hơn 130 tham dự viên từ mười Giáo phận (GP.): Bà Rịa, Cần Thơ, Đà Lạt, Long Xuyên, Mỹ Tho, Phan Thiết, Phú Cường, TGP. Sài Gòn, Vĩnh Long, Xuân Lộc đã đến với cuộc thường huấn thứ hai của UBGD tại Trung tâm hành hương Đức Mẹ Bãi Dâu, Giáo phận Bà Rịa; bên cạnh cuộc thường huấn đầu tiên vừa được thực hiện tại Giáo phận Lạng Sơn, Giáo tỉnh Hà Nội và tiếp theo là cuộc thường huấn thứ ba sắp diễn ra tại Giáo phận Đà Nẵng, Giáo tỉnh Huế.
Sau khi thánh hóa, Đức cha Giuse, Chủ tịch UBGD mời gọi toàn thể hội nghị chiêm ngắm hình ảnh hai môn đệ trên đường Emmaus, khi đang thất vọng, buồn bã, trên đường trở về quê thì họ được chính Chúa Giêsu hiệp hành. Người hiện diện, lắng nghe, giải thích và tỏ mình ra cho hai môn đệ và họ nhận ra Người. Lòng phấn khởi, vui tươi, hai môn đệ đã quay lại cùng cộng đoàn tại Giêrusalem và tiếp tục sứ vụ của mình. Đức cha bày tỏ ước mong, Chúa Giêsu hiệp hành với chúng ta và cuộc thường huấn bắt đầu từ suy tư này. Bên Đức Mẹ Bãi Dâu, sự hiện diện cùng thiện chí của tất cả tham dự viên như những bông hoa tốt đẹp dâng Chúa, dâng Mẹ, vẽ nên hình ảnh Hội Thánh hiệp thông, tham gia, sứ vụ.
16g30 bắt đầu phần trình bày và thảo luận đề tài, Cha Thư Ký Antôn Hà Văn Minh khởi đầu cuộc thường huấn cùng bài trình bày “Sự bình đẳng về phẩm giá giữa giáo sĩ và giáo dân trong sự hiệp thông cùng nhau loan báo Tin mừng”. Qua một vài ví dụ cụ thể, cha chia sẻ, giải thích giúp minh định, phân định nhiệm vụ của giáo dân và nhiệm vụ của linh mục; trách nhiệm mang tính tập thể giữa linh mục và giáo dân (khi “cả hai đều tham dự vào chức tư tế duy nhất của Đức Kitô theo cách thức riêng của mình” LG s. 10). Và ngay sau bài trình bày là thời gian dành cho phần đặt câu hỏi dựa trên đề tài.
Trong bầu khí hiệp hành, tiếp theo bữa ăn là buổi tọa đàm do Đức cha Chủ tịch UBGD làm chủ tọa, Cha Giuse Ý Định, Phó Chủ tịch đặc trách các Hội đoàn điều phối. Các tham dự viên được dịp chia sẻ những suy tư, thắc mắc dựa trên những đề tài được trình bày trong cuốn tài liệu học tập và những câu hỏi được gợi ý chia sẻ trong tinh thần hiệp hành. Từ 19g00 đến 20g30, trong suốt 90 phút, 32 thành viên gồm giáo dân nam, giáo dân nữ và các linh mục, các thành viên chân thành chia sẻ những trăn trở, suy tư từ kinh nghiệm phục vụ của mình, khó khăn, kỉ niệm vui và cả kỉ niệm buồn. Tất cả ý kiến được Đức cha Chủ tịch và quý cha trong Ban điều hành UBGD cũng như quý cha đặc trách UBGD tại giáo phận lắng nghe, trả lời ngay những thắc mắc, các ngài hiện hiện cùng với anh chị em giáo dân trong bầu khí hiệp hành.
20g30 giờ chầu bên Thánh Thể Chúa, trong bầu khí cầu nguyện, sinh hoạt thường huấn của ngày đầu tiên kết thúc trong bình an.
Ngày 23-05-2023, khởi đầu ngày sinh hoạt thứ hai là giờ kinh sáng lúc 5g30. Sau bữa ăn sáng, 7g00 sinh hoạt Giáo tỉnh bắt đầu, mỗi giáo phận trình được dịp bày, chia sẻ về công cuộc truyền giáo tại giáo phận của mình.
Cha Phaolô Phạm Minh Tân, đặc trách UBGD Giáo tỉnh Sài Gòn điều phối buổi sinh hoạt và tóm tắt vài nét chính trong tài liệu (“Một Thoáng Nhìn Về Công Cuộc Truyền Giáo” Đức cha Giuse Đinh Đức Đạo) giúp gợi ý chia sẻ. Tiếp theo là phần trình bày của mười vị đại diện, những việc làm bác ái thông qua bệnh xá, bếp ăn, những cuộc thăm viếng, những lớp giáo lý dự tòng, những khóa đào tạo thừa tác viên loan báo Tin Mừng (LBTM), an táng thai nhi, cưu mang thai phụ, mở thêm các giáo điểm… là những hoạt động LBTM cụ thể được tổ chức thực hiện tại các giáo xứ, giáo hạt, giáo phận được ghi nhận.
Sau khi lắng nghe tất cả mười phần phát biểu, chia sẻ kinh nghiệm, Đức cha tổng kết. Ngài nhận thấy hầu hết các phần phát biểu chỉ kể các sinh hoạt mà thiếu lượng giá; trong tất cả những chia sẻ về LBTM, ngài chưa thấy được sự quan tâm đến nguồn tài liệu của Liên hội đồng Giám mục Á Châu (FABC). Tuy dân số châu Á chiếm một nửa dân số thế giới nhưng tỉ lệ người Công Giáo lại chỉ có khoảng 3%. Nhìn vào con số, chúng ta coi chừng ngộ nhận và bi quan, thất vọng, nhưng hướng LBTM chính là loan báo trải nghiệm Chúa Kitô Phục Sinh ban bình an và chia sẻ bình an của Người cho mọi người, cho 97% người châu Á. Họ tuy không cần tín điều Kitô giáo, nhưng luôn cần bình an mà người Kitô giáo có thể chia sẻ cho. Tại Đài Loan, người Công Giáo chỉ chiếm 0.2% dân số nhưng có đến 70% cơ sở giáo dục Công Giáo tại đất nước này, vì vậy dân được thấm nhuần nền giáo dục Kitô giáo. Trong một cộng đoàn luôn cần có bầu khí nhấn mạnh sứ vụ LBTM, hít thở trong bầu khí LBTM, không bố thí hay xem thường (look down all) và không dùng tiền mua chuộc các linh hồn mà cần phải tôn trọng phẩm giá làm người, ngài góp ý.
Tiếp theo, cha Giuse Maria Lê Quốc Thăng, Phó chủ tịch đặc trách HĐMVGX trình bày đề tài “Giáo Dân Sống Bí Tích Thanh Tẩy Trong Việc Xây Dựng Một Giáo Hội Hiệp Hành” với mong muốn cống hiến một cái nhìn đúng đắn về trách nhiệm và bổn phận của người tín hữu Chúa Kitô trong Giáo Hội hôm nay dựa trên nền tảng của ơn gọi Bí tích Thanh Tẩy. Ngài nhắc lại về tầm quan trọng của giáo dân trong Giáo Hội, nhấn mạnh sứ mạng dấn thân LBTM và giáo dân có trách nhiệm thánh hóa Thế Giới.
Vị thuyết trình viên cuối cùng của cuộc thường huấn là Đức cha Giuse Chủ tịch UBGD cùng đề tài “Linh Đạo Hiệp Hành Của Người Giáo Dân Tông Đồ”. Ba ngôi Thiên Chúa hiệp hành với con người từ trong Cựu Ước đến Tân Ước; một Giáo hội hiệp hành; sự hiệp hành trong cộng đoàn tín hữu: hiệp hành-hiệp thông, hiệp hành-tham gia, hiệp hành-sứ vụ, hiệp hành trong trách nhiệm khác nhau. Linh đạo: hiệp hành để chia sẻ, hiệp hành để phục vụ, hiệp hành để tự hiến, hiệp hành để quy tụ, hiệp hành tiến vào quê hương nước trời. Các Kitô hữu giáo dân hiệp hành với Thiên Chúa và với nhau trong giáo hội để xây dựng sự hòa điệu trong cộng đoàn, cộng đoàn “thành gia đình của Thiên Chúa”.
Cuối cùng, để kết thúc cho buổi tọa đàm khởi đầu từ ngày đầu thường huấn, Đức cha đúc kết mục tiêu huấn luyện và cách thức tổ chức qua việc gửi tài liệu gửi hằng tháng, thường huấn hằng năm, tổ chức đại hội 3 năm một lần. Nhiệm kỳ XV sẽ nhấn mạnh việc quy tụ các đoàn hội đạo đức, thường huấn cho các hội đoàn. Sau cuộc họp cùng Hội đồng Giám Mục Việt Nam, Đức cha nêu ba tiêu chí xác định đoàn hội UBGD phục vụ gồm: những hội nào có chữ “gia đình”, các hội đoàn từ dòng tu, còn các hội đoàn trong giáo phận thì thuộc Giáo phận và do ĐGM GP. quyết định. Ba đề tài giúp huấn luyện trong hai ngày này chính là gợi ý trả lời cho ba câu hỏi: tôi là ai, tôi làm gì, tôi sống cách nào để giúp người giáo dân làm nổi bật căn tính của mình. Cuộc thường huấn tạo bầu khí của một cuộc gặp gỡ, lắng nghe, hiệp hành, có sinh hoạt đạo đức, tọa đàm, ăn uống, gặp gỡ thân tình như một gia đình, gia đình của Chúa. Đức cha mời Cha Thư kí giải thích thêm về cơ cấu phẩm trật trong Giáo hội để anh chị em cùng được dịp hiểu đoàn hội là một Hội Thánh, cơ cấu tổ chức xã hội thuộc về Thiên Chúa. Cơ cấu phẩm trật kết hợp với Chúa Thánh Thần. Xuất phát từ động lực là Chúa Thánh Thần, có phẩm trật chân lý, phẩm trật quản trị Hội Thánh, phẩm trật ân sủng. Trong đó, việc LBTM cùng với đoàn sủng, cùng với cảm thức đức tin, cần phải được đấng bản quyền xác nhận, cho phép, được sự hướng dẫn để phù hợp chân lý, tránh mê tín, sai lầm về đức tin. Áp dụng cho chúng ta, hội đoàn đạo đức là đặc sủng, để mình biết dấn thân xây dựng Hội Thánh, Thánh thiện, Công Giáo, Tông Truyền. Khoảng 30 phút cuối trong buổi sinh hoạt, xoay quanh những ý kiến ghi nhận được trong buổi tọa đàm, Đức cha giải thích, nêu ví dụ cụ thể, ban lời hướng dẫn, gợi ý giải pháp cho từng vấn đề để đi đến kết thúc và để tất cả những tham dự viên đã nêu câu hỏi, chia sẻ suy tư hay những vị lắng nghe và đồng cảm thì đều có thể đón nhận được ý kiến hướng dẫn của ngài.
11:00 Thánh lễ Bế mạc, kết thúc cuộc thường huấn tại Trung tâm hành hương Đức Mẹ Bãi Dâu.
Ban Thư ký
