BỐN CÁCH ĐỌC KINH THÁNH NGƯỜI CÔNG GIÁO CẦN BIẾT
WHĐ (27.1.2021) – Và hãy sử dụng bộ chìa khóa này để xem xét một vài câu Kinh thánh.
Chúng ta có thể bị cám dỗ coi Kinh thánh như một cuốn sách ghi chép những chuyện gia đình. Chúng ta có thể kể lại những câu chuyện trong đó và nhận thức đầy đủ hơn về cha ông chúng ta là ai và bản thân chúng ta là ai trong tư cách là người thừa kế của các ngài. Điều này khá đúng, khi cầu nguyện bằng các câu chuyện của các vị tiên tri và tông đồ, chúng ta thấy các biểu tượng của sự thánh thiện và bắt gặp những lời mời gọi tiến đến hạnh phúc và sự thánh thiện trong cuộc sống của chính mình.
Hơn nữa, giống như một sưu tập hình ảnh chụp lại các đoạn trích và câu chuyện, chúng ta đi đến việc nhận biết về chính Chúa. Những cái nhìn thoáng qua mà Ngài trao ban cho ta về sự khôn ngoan, quyền năng của chính mình có thể giúp chúng ta hiểu thêm nhiều về Thiên Chúa. Ngài nói với chúng ta những điều mà chúng ta không bao giờ có thể đoán được: ví dụ như Ngài là Thiên Chúa Ba Ngôi, là sự hiệp nhất của Chúa Cha, Chúa Con và Chúa Thánh Thần hay Ngài ban cho chúng ta ân sủng tuôn tràn của Ngài trong các bí tích.
Nhưng sẽ là sai lầm nếu chúng ta nghĩ rằng đó là tất cả những gì có trong các sách Kinh thánh. Chúng không phải là một cuốn sách đơn nghĩa. Chúng không phải là sự lặp lại đơn thuần của lịch sử; chúng còn hơn là sự chia sẻ những kỷ niệm. Kinh Thánh là Lời Linh Thánh của Thiên Chúa, sống động và chân thật.
Bằng cách nói với chúng ta về chính Ngài, Thiên Chúa mời gọi chúng ta đối thoại với Ngài. Đức Bênêđíctô XVI dạy, “Lời Chúa lôi kéo mỗi người chúng ta vào cuộc trò chuyện với Chúa: Chúa là Đấng dạy chúng ta cách nói chuyện với Ngài”. Chúa muốn chúng ta nhận biết tình yêu sâu sắc nhất, đích thực nhất. Bằng cách đọc Kinh thánh, chúng ta bắt đầu khám phá ra sự viên mãn của Đấng là Thiên Chúa, và khi làm như vậy, chúng ta hiểu ra mầu nhiệm về bản thân chúng ta, chúng ta là ai.
Bởi vì Kinh thánh không nói thẳng, bởi vì những lời cứu độ trên những trang sách linh thánh đó là những lời lẽ sống động, cho nên chúng ta không thể chỉ đọc sơ sài và lướt qua. Trong mỗi câu Kinh Thánh đều có thể tìm thấy một sự phong phú, một sự hài hòa về ý nghĩa.
Cha ông của chúng ta biết điều này. Kinh thánh có ý nghĩa lịch sử và tâm linh. Vô số biểu tượng và ý nghĩa ẩn chứa chỉ trong một câu Kinh Thánh.
Bốn ý nghĩa của Kinh thánh
Những người thời Trung cổ có một câu thơ tiếng Latinh mang chút vần điệu với nội dung “Litera prega docet, Quid credas allegoria, Moralis quid agas, Quo tensas anagogia.” Được dịch theo lối thơ, có nghĩa là:
“Nghĩa văn tự dạy về biến cố,
nghĩa ẩn dụ dạy điều phải tin,
nghĩa luân lý dạy điều phải làm,
nghĩa dẫn đường dạy điều phải vươn tới”.
(Augustinô de Dacia)[1]
Hoặc:
“Nghĩa đen hay văn tự dạy những gì Thiên Chúa và cha ông của chúng ta đã thực hiện, / Câu chuyện ẩn dụ là nơi đức tin và niềm tin của chúng ta được ẩn giấu, / Ý nghĩa luân lý hay đạo đức đem tới cho chúng ta quy tắc của cuộc sống hàng ngày, / Cách chú giải chiêm niệm hay dẫn đường cho chúng ta thấy chúng ta kết thúc cuộc sống đấu tranh của chúng ta ở nơi nào.”
Bốn chiều hướng giải thích này cung cấp một bộ chìa khóa để giúp người Công giáo khai thác ý nghĩa tiềm ẩn của các trang Sách Thánh.
NGHĨA ĐEN/ VĂN TỰ
Nghĩa đen của một câu hỏi là ý nghĩa của các sự kiện trong quá khứ như được tường thuật trong bản văn linh thánh. Ở đây chúng ta có thể nghĩ về một điều gì đó giống như ý nghĩa lịch sử. Nghĩa đen của một câu ít nhiều là những gì đã xảy ra (Một lưu ý kỹ thuật hơn, một số nhà thần học như thánh Tôma Aquinô nghĩ rằng nghĩa đen có thể là văn học. Đây là cách thánh Tôma Aquinô cho phép hiểu theo nghĩa đen các đoạn thơ như trong Thánh vịnh). John Cassian nói nghĩa đen, hay bản ghi chép trình thuật, chuyển giao “những thứ đã qua và có thể nhìn thấy”.
NGHĨA ẨN DỤ
Ý nghĩa dụ ngôn đôi khi được gọi là nghĩa Kitô học hoặc ý nghĩa biểu trưng. Ý tưởng ở đây là các sự kiện và biểu tượng có thể ám chỉ đến Chúa Kitô. Các tài liệu quy chiếu về Chúa Giêsu thậm chí có thể được tìm thấy trong Cựu Ước. Ví dụ, khi Môsê đặt một con rắn đồng trên một cây sào để chữa vết rắn cắn cho dân Ítraen “Ngươi hãy làm một con rắn và treo lên một cây cột. Tất cả những ai bị rắn cắn mà nhìn lên con rắn đó, sẽ được sống”. Ông Môsê bèn làm một con rắn bằng đồng và treo lên một cây cột. Và hễ ai bị rắn cắn mà nhìn lên con rắn đồng, thì được sống” (Dân số 21: 8-9), Kitô hữu xem đó như một sự ám chỉ Chúa Kitô, Đấng cứu chúng ta khỏi tội lỗi trên thập giá. Chính Thánh Phaolô đã cung cấp cho chúng ta phương pháp giải thích Kinh thánh này, khi ngài viết, “Tảng đá ấy chính là Đức Kitô” trong 1 Côrintô 10: 4. Thánh Phaolô nhìn thấy Chúa Kitô trong câu chuyện về một tảng đá trào ra dòng nước để làm dịu cơn khát của người Ítraen trong sa mạc. Chúa Kitô, Đấng ban nước hằng sống, “Ai khát, hãy đến với tôi, ai tin vào tôi, hãy đến mà uống! Như Kinh Thánh đã nói: Từ lòng Ngài, sẽ tuôn chảy những dòng nước hằng sống. Chúa Giêsu muốn nói về Thần Khí mà những kẻ tin vào Ngài sẽ lãnh nhận. Thật thế, bấy giờ họ chưa nhận được Thần Khí, vì Chúa Giêsu chưa được tôn vinh” (Gioan 7: 37-39).
NGHĨA LUÂN LÝ/ ĐẠO ĐỨC
Tuy nhiên, Kinh thánh cũng cung cấp cho chúng ta một cách sống ở đây và bây giờ. Một số câu Kinh thánh giải thích các quy tắc đạo đức quen thuộc với tất cả chúng ta (chẳng hạn như 10 Điều Răn trong sách Xuất Hành hoặc Các Mối Phúc trong sách Tin Mừng theo thánh Mátthêu 5). Nhưng nhiều dụ ngôn của Chúa Giêsu cũng có ý nghĩa đạo đức. Chúng hướng dẫn chúng ta cách sống. Chúng ta cũng có thể nghĩ đến nhiều lời nói khôn ngoan của các ngôn sứ hoặc những lời khuyên được đưa ra trong các sách như Châm ngôn và Giảng viên. Kinh Thánh đưa ra một hướng dẫn về cuộc sống, cung cấp cho chúng ta những cách hành động thực tế nhằm có thể thực hiện trong thời đại của chúng ta.
NGHĨA THẦN BÍ / CÁNH CHUNG
Cuối cùng, Kinh thánh cũng là một cuốn sách nói về những gì sắp xảy ra. Kinh thánh không chỉ kể lại những sự kiện trong quá khứ mà còn nói cho chúng ta biết những lời hứa của Thiên Chúa cho tương lai. Những điều tương lai này (những điều cánh chung, nói theo thuật ngữ thần học) là có thật trong câu chuyện về sự cứu độ các Kitô hữu giống như những sự kiện trong quá khứ: cái chết, sự phán xét, luyện ngục, thiên đường hay hỏa ngục. Chúa Giêsu tiết lộ cho chúng ta rằng Nước Trời sẽ giống như tiệc cưới (trong số nhiều hình ảnh khác nữa) và Ngài là chìa khóa để đến đó.
ÁP DỤNG BỐN Ý NGHĨA.
Thế thì, trong thực tế điều này như thế nào? Hãy thử xem đoạn Kinh Thánh theo Máccô: 1:16 -20:
“Ngài đang đi dọc theo biển hồ Galilê, thì thấy ông Simôn với người anh là ông Anrê, đang quăng lưới xuống biển, vì họ làm nghề đánh cá. Ngài bảo họ: “Các anh hãy theo tôi, tôi sẽ làm cho các anh thành những kẻ lưới người như lưới cá .” Lập tức hai ông bỏ chài lưới mà đi theo Ngài. Đi xa hơn một chút, Ngài thấy ông Giacôbê, con ông Dêbêđê, và người em là ông Gioan. Hai ông này đang vá lưới ở trong thuyền. Ngài liền gọi các ông. Và các ông bỏ cha mình là ông Dêbêđê ở lại trên thuyền với những người làm công, mà đi theo Ngài.”
NGHĨA ĐEN – Chúa Giêsu đi dọc theo bờ biển và gọi Simôn, Anrê, Giacôbê và Gioan làm tông đồ.
NGHĨA ẨN DỤ – Bằng cách đi theo Chúa Giêsu và trở thành môn đệ, các ngài trở thành người đánh lưới người, tức là những người loan báo Tin Mừng của Chúa Giêsu. Khi nói rằng ta sẽ làm cho các ngươi, Chúa Giêsu tiết lộ rằng chính con người của ngài là chìa khóa cho ơn gọi của họ.
NGHĨA LUÂN LÝ ĐẠO ĐỨC – Chúng ta, như Simon và Anrê, cũng như Giacôbê và Gioan, nên lắng nghe tiếng nói của Chúa Giêsu. Chúng ta nên tuân theo sự thúc giục của Chúa ngay lập tức. Chúng ta không nên để bất cứ điều gì trở thành chướng ngại vật cho việc huấn luyện chúng ta thành môn đệ của Ngài.
NGHĨA THẦN BÍ CÁNH CHUNG – Chúa Giêsu kêu gọi cùng chúng ta một lúc. Cũng như các môn đệ đầu tiên không được kêu gọi một mình – họ được gọi cứ hai người một – chúng ta sẽ được hiệp nhất với nhau trong Vương Quốc Nước Trời. Ở đó Chúa Giêsu sẽ ban cho chúng ta một tình huynh đệ mới. Chúng ta sẽ yêu thương nhau như anh chị em, nhưng mối dây bác ái gắn kết chúng ta sẽ không phải là huyết thống hay quan hệ gia đình, nhưng sẽ là con người của chính Chúa Kitô. [1]
Cách sử dụng Kinh thánh trong gia đình để học hỏi về lịch sử ơn cứu độ
Việc đọc các thông tin gia phả trong sách Kinh thánh sẽ giúp nối kết bạn và gia đình của bạn với các sự kiện xảy ra trong các trang Kinh thánh.
Sách Kinh thánh trong gia đình là kho báu đẹp đẽ cần có, vì chúng thường được lưu truyền và dõi theo lịch sử gia phả của một gia đình qua nhiều thế hệ. Đó là một món quà tuyệt vời cần có trong gia đình, nhưng sách Kinh thánh gia đình cũng có thể được dùng để dạy chúng ta cách chúng ta “viết những trang tiếp theo” của Kinh Thánh.
Bản thân Kinh thánh không phải là một tác phẩm hư cấu, mà là một tác phẩm lịch sử có thật, mặc dù nó được thể hiện bằng nhiều thể loại văn bản khác nhau.
Học giả Kinh thánh Jeff Cavins nhắc lại sự thật rằng đây là lịch sử có thật.
Điều quan trọng đối với người Công giáo hiện nay là phải hiểu rằng, khi họ đọc Kinh thánh, họ đang đọc một cuốn sách lịch sử. Lịch sử trở nên rất quan trọng đối với Kitô hữu, vì chính trong những sự kiện thực tế của con người mà Thiên Chúa đã tỏ mình ra. Không nên hiểu nhầm — đây là lịch sử có thật chứ không phải những câu chuyện được nghĩ ra một cách khéo léo.
Với ý nghĩ này, chúng ta được nhắc nhở rằng công trình cứu độ của Thiên Chúa vẫn chưa kết thúc và sách Khải Huyền không phải là trang cuối cùng của Kinh Thánh. Công trình của Thiên Chúa tiếp tục qua chúng ta và Hội Thánh, đưa toàn thể nhân loại đến với Chúa Giêsu Kitô.
“Hội Thánh chỉ được hoàn tất trong vinh quang trên trời” ( x. LG 48), trong ngày Chúa Kitô quang lâm. Từ nay đến đó, “Hội Thánh vẫn tiến bước trên đường hành hương, bị thế gian bách hại và được Thiên Chúa an ủi” (Thánh Âutinh, Đô thị Thiên Chúa, l8-5l; LG 8). Nơi trần thế, Hội Thánh biết mình đang ở chốn lưu đày, xa cách Chúa (2Cr 5,6; LG 6) và khao khát ngày Vương Quốc đăng quang trọn vẹn, “giờ mà Hội Thánh được kết hợp cùng Vua của mình trong vinh quang” (LG 5). Hội Thánh sẽ phải trải qua nhiều thử thách lớn lao trước khi đạt tới vinh quang viên mãn; và nhờ Hội Thánh, thế giới cũng được vinh quang. Chỉ khi đó “mọi người công chính từ Ađam, từ Aben người công chính, cho đến người được tuyển chọn cuối cùng, sẽ được qui tụ trong Hội Thánh hoàn vũ bên cạnh Chúa Cha“(LG 2)” (GLCG 769).
Kinh thánh không phải là một cuốn sách cũ, mà là Lời hằng sống vẫn tiếp tục hoạt động trên thế giới.
“Tuy nhiên, đức tin Kitô giáo không phải là “đạo thờ Sách”, nhưng là đạo do “Lời” Thiên Chúa, “không phải một lời được viết ra và câm lặng, nhưng là Ngôi Lời nhập thể và hằng sống” (Thánh Bênađô, bài giảng về kẻ được sai đi 4,11). Để các lời của Sách Thánh không chỉ là văn tự chết, Chúa Kitô, Lời vĩnh cửu của Thiên Chúa hằng sống, nhờ Thánh Thần “mở trí cho chúng ta hiểu được Thánh Kinh”( Lc 24, 45)” (GLCG 108).
Bằng cách viết tên mình vào sách Kinh thánh gia đình, chúng ta có thể khẳng định mối liên hệ của mình với các sự kiện của lịch sử cứu độ và tuyên bố ý định biến Kinh thánh thành một phần câu chuyện gia đình của mình.
Cái chết và sự phục sinh của Chúa Giêsu có ảnh hưởng thực sự và hữu hình đến cuộc sống của chúng ta ngày nay và không chỉ đơn giản là những sự kiện lịch sử.
Khi chúng ta nhìn vào sách Kinh thánh của gia đình mình, câu hỏi thực sự cần đặt ra là, “Khi thế giới này kết thúc, những câu chuyện nào sẽ được viết về chúng ta? ”
Cầu nguyện với Chúa Thánh Thần trước khi đọc Kinh thánh
Đọc Kinh Thánh phải là một trải nghiệm tâm linh chứ không chỉ đơn giản là đọc một tác phẩm văn học khác. Sách Giáo Lý của Giáo Hội Công Giáo nói này rõ ràng: “kinh nguyện phải đi đôi với việc đọc Thánh Kinh, để có sự đối thoại giữa Thiên Chúa và con người, vì “chúng ta ngỏ lời với Ngài khi cầu nguyện, và chúng ta nghe Ngài nói lúc chúng ta đọc các sấm ngôn thần linh” (GLCG 2653).
Để giúp tạo điều kiện thuận lợi cho việc này, đây là một lời cầu nguyện được đề nghị nên dùng trước khi đọc một đoạn Kinh Thánh.
Lạy Cha, chúng con cám ơn, chúc tụng Cha đã sai Ngôi Lời đến với thế gian và ở với chúng con. Xin Cha đổ tràn Thánh Thần xuống trên chúng con, và xức dầu Thánh Thần trên mắt +, môi +, tai + và trái tim + của chúng con, để Lời Cha thấm nhập và đời đời khắc ghi trong trái tim con. Chúng con ước ao Lời Cha là của ăn nuôi sống linh hồn chúng con và mang lại sự sống Phục Sinh cho đời sống chúng con. Amen.[2]
