Đức Thánh Cha tiếp tục loạt bài giáo lý về thư thánh Phaolô gửi tín hữu Galát. Trong đoạn thư được đọc khi bắt đầu buổi tiếp kiến, thánh Phaolô đã quở trách các tín hữu Galát là những người ngu xuẩn; ngài cảnh báo họ trước nguy hiểm lìa xa đức tin vào Chúa Kitô. Thánh nhân nói với họ: “Ai đã mê hoặc anh em là những người đã được thấy hình ảnh Đức Giêsu Kitô chịu đóng đinh vào thập giá phơi bày ra trước mắt? Tôi muốn anh em cho tôi biết điều này thôi: anh em đã nhận được Thần Khí vì đã làm những gì Luật dạy, hay vì đã tin nhờ được nghe? Anh em ngu xuẩn như thế sao? Anh em đã khởi sự nhờ Thần Khí, nay lại kết thúc nhờ xác thịt sao?
Đức Thánh Cha giải thích với các tín hữu rằng trong thư gửi tín hữu Galát, thánh Phaolô nhấn mạnh đến sự mới mẻ của sự sống trong Chúa Kitô, là điều giúp các Kitô hữu thoát khỏi việc thực hành tôn giáo chỉ dựa trên việc tuân giữ tỉ mỉ các giới luật. Thánh Phaolô nhắc nhở người Galát về ơn cứu độ mà họ nhận được nhờ đức tin vào sứ điệp của Phúc âm về sự chết và sự phục sinh của Chúa Kitô, và kinh nghiệm của họ về việc được tràn đầy Thần Khí. Thánh nhân cũng trình bày kinh nghiệm cá nhân của ngài về ân sủng và sự tự do do do đức tin vào Chúa Giêsu bị đóng đinh mang lại (Gl 2,20). Đức Thánh Cha bắt đầu bài giáo lý như sau:
Nguy hiểm xa rời con đường đức tin và bị rơi vào chủ nghĩa hình thức
Anh chị em thân mến, chào anh chị em!
Trong các bài giáo lý trước, chúng ta đã thấy thánh Tông đồ Phaolô chỉ cho các Kitô hữu đầu tiên của Galát thấy rằng khi rời khỏi con đường họ đã bắt đầu khi đón nhận Phúc Âm thì nguy hiểm thế nào. Thực tế, điều nguy hiểm chính là rơi vào chủ nghĩa hình thức – là một trong những cám dỗ dẫn chúng ta đến thói đạo đức giả, điều mà chúng ta đã nói lần trước – và phủ nhận phẩm giá mới mà họ đã nhận được: phẩm giá của những người được Chúa Kitô cứu chuộc. Đoạn sách Thánh chúng ta vừa nghe bắt đầu phần thứ hai của lá thư: anh chị em hãy đọc nó nếu có thời gian. Cho đến lúc này, thánh Phaolô đã nói về cuộc đời và ơn gọi của ngài: về cách mà ân sủng của Thiên Chúa đã biến đổi cuộc sống của ngài và dành nó hoàn toàn cho sứ vụ loan báo Tin Mừng. Về điểm này, ngài đặt câu hỏi trực tiếp cho các tín hữu Galát: ngài đặt họ trước những lựa chọn mà họ đã chọn và trước tình cảnh hiện tại của họ, điều có thể làm mất đi kinh nghiệm ân sủng họ đã sống.
Và những từ ngữ mà thánh Tông đồ dùng để nói với tín hữu Galát chắc chắn không phải là những lời lịch thiệp: chúng ta đã nghe điều đó. Trong các Thư khác, chúng ta dễ dàng tìm thấy cụm từ “anh chị em” hoặc “anh chị em yêu quý”; ở đây thì không. Bởi vì ngài đang tức giận. Ngài nói một cách chung chung “những người Galát” và hai lần ngài gọi họ là “những kẻ ngu xuẩn”. Ngài làm điều đó không phải vì họ không thông minh, nhưng vì hầu như họ không nhận ra họ có nguy cơ đánh mất niềm tin vào Chúa Kitô mà họ đã nhiệt thành đón nhận. Họ dại dột vì họ không nhận ra rằng điều nguy hiểm là đánh mất kho tàng quý giá, vẻ đẹp, của sự mới mẻ của Chúa Kitô. Rõ ràng thánh Tông đồ rất ngạc nhiên và buồn bã. Không phải là ngài không cảm thấy cay đắng, ngài đã kêu gọi các Kitô hữu đó nhớ lại lời loan báo đầu tiên mà ngài trao cho họ, điều mà qua đó ngài mang lại cho họ cơ hội có được một sự tự do mới, điều cho đến tận lúc này vẫn không có hy vọng
Tình yêu của Chúa Kitô – nguồn ơn cứu độ
Thánh tông đồ hỏi những người Galát một số câu hỏi nhắm lay chuyển lương tâm của họ: đây là lý do tại sao ngài rất mạnh mẽ. Đây là những câu hỏi tu từ, vì người Galát biết rất rõ rằng việc họ đến với đức tin vào Chúa Kitô là kết quả của ân sủng nhận được nhờ lời rao giảng Tin Mừng. Nó đưa họ đến với sự khởi đầu của ơn gọi Kitô hữu. Lời mà họ đã nghe từ thánh Phaolô tập trung vào tình yêu thương của Thiên Chúa, được thể hiện trọn vẹn qua cái chết và sự phục sinh của Chúa Giêu. Thánh Phaolô không thể tìm được cách diễn đạt thuyết phục hơn điều mà có lẽ ngài đã lặp lại với họ nhiều lần trong khi rao giảng: “Tôi sống, nhưng không còn phải là tôi, mà là Đức Kitô sống trong tôi. Hiện nay tôi sống kiếp phàm nhân trong niềm tin vào Con Thiên Chúa, Đấng đã yêu mến tôi và hiến mạng vì tôi” (Gl 2, 20). Thánh Phaolô không muốn biết gì khác ngoài Chúa Kitô chịu đóng đinh (x. 1Cr 2, 2).
Người Galát phải chú ý đến sự kiện này, không để cho mình bị phân tâm bởi những lời loan báo khác. Nói tóm lại, ý định của thánh Phaolô là buộc các Kitô hữu nhận ra vấn đề và không để mình bị mê hoặc bởi tiếng còi muốn dẫn họ đến một thực hành tôn giáo chỉ dựa trên việc tuân thủ tỉ mỉ các giới luật. Bởi vì những nhà truyền giáo mới đến Galát và thuyết phục người Galát rằng họ phải quay trở lại và tuân theo các giới luật, những giới luật đã được tuân giữ và chúng đã đưa họ đến sự hoàn thiện trước khi Chúa Kitô đến, Đấng mang ơn cứu độ cách nhưng không.
Đừng đặt Chúa Thánh Thần ở vị trí thứ yếu
Mặt khác, những người Galát hiểu rất rõ điều mà thánh Tông đồ muốn nói đến. Chắc chắn họ đã cảm nghiệm được tác động của Chúa Thánh Thần trong các cộng đoàn: lòng bác ái và nhiều đặc sủng khác cũng được thể hiện trong các Giáo hội khác cũng như ở giữa họ. Khi bị thúc ép, họ phải trả lời rằng những gì họ đã trải nghiệm là hoa trái của sự mới mẻ của Thần Khí. Do đó, họ bắt đầu đến với đức tin là sáng kiến của Thiên Chúa, chứ không phải của loài người. Chúa Thánh Linh là tác nhân trong kinh nghiệm của họ; giờ đây, đặt Người vào thứ yếu để dành ưu tiên cho các hoạt động của mình – nghĩa là để thực hiện các giới luật của Lề Luật – thật là điều ngu ngốc. Sự thánh thiện đến từ Chúa Thánh Linh và đó là ơn cứu độ được ban nhưng không của Chúa Giêsu: điều này làm cho chúng ta được trở nên công chính.
Chúa Kitô chịu đóng đinh và sống lại có vẫn là trung tâm của cuộc sống hàng ngày của tôi không?
Theo cách này, thánh Phaolô cũng mời gọi chúng ta suy tư về cách chúng ta sống đức tin. Tình yêu của Chúa Kitô chịu đóng đinh và sống lại có vẫn là trung tâm của cuộc sống hàng ngày của chúng ta như nguồn cứu rỗi, hay chúng ta hài lòng với một số hình thức tôn giáo để cứu vãn lương tâm của chúng ta? Chúng ta sống đức tin như thế nào? Chúng ta có gắn bó với kho tàng quý giá, với vẻ đẹp của sự mới mẻ của Chúa Kitô, hay chúng ta thích điều gì đó thu hút chúng ta vào lúc này nhưng sau đó lại để tâm hồn chúng ta trống vắng? Sự phù du thường gõ cửa vào ban ngày, nhưng đó là một ảo ảnh đáng buồn, khiến chúng ta rơi vào sự hời hợt và ngăn cản chúng ta nhận ra điều gì thực sự đáng để chúng ta sống vì đó. Tuy nhiên, thưa anh chị em, chúng ta hãy vững tin rằng, ngay cả khi chúng ta bị cám dỗ quay lưng, Thiên Chúa vẫn tiếp tục ban tặng các ân sủng của Nguời.
Những điều đã xảy ra với người Galát cũng thường xảy ra trong lịch sử, cũng xảy ra hôm nay. Thậm chí ngày nay, một số người đến rỉ rả vào tai chúng ta: “Không, sự thánh thiện nằm trong những giới luật này, trong những điều này, bạn phải làm điều này và điều này”, và họ đưa ra chúng ta đến việc thực hành tôn giáo cứng nhắc, sự cứng nhắc làm mất đi sự tự do trong Chúa Thánh Linh, Đấng ban cho chúng ta ơn cứu độ của Chúa Kitô. Hãy cẩn thận với sự cứng nhắc mà họ đề xuất với anh chị em: hãy cẩn thận. Bởi vì đằng sau mọi sự cứng nhắc đều có điều gì đó xấu, không có Thánh Thần của Thiên Chúa. Và vì lý do này, Thư này sẽ giúp chúng ta không nghe theo những đề xuất hơi cực đoan, khiến chúng ta bước lùi trong đời sống thiêng liêng của mình, và nó sẽ giúp chúng ta tiến bước trong ơn gọi Phục sinh của Chúa Giêsu.
Thiên Chúa không bỏ rơi chúng ta
Đây là điều mà thánh Tông đồ khẳng định với các tín hữu Galát, khi nhắc lại rằng Chúa Cha “rộng ban Thần Khí cho anh em và thực hiện những phép lạ ở giữa anh em” (3, 5). Ngài dùng thì hiện tại – “cho”, “thực hiện” – không dùng thì quá khứ. Ngài không nói “Chúa Cha đã rộng ban Thần Khí”, chương 3, câu 5. Bởi vì, bất chấp mọi khó khăn mà chúng ta có thể gây ra cho hoạt động của Người, cho dù chúng ta tội lỗi, Thiên Chúa không bỏ rơi chúng ta mà vẫn ở lại với chúng ta bằng tình yêu thương xót của Người. Thiên Chúa luôn gần gũi chúng ta bằng lòng nhân từ của Người. Cũng giống như người cha ngày nào cũng lên sân thượng nhìn xem con mình có trở về: Chúa Cha không mệt mỏi yêu thương chúng ta. Chúng ta hãy xin ơn khôn ngoan để luôn ý thức về thực tại này và loại bỏ những tư tưởng thủ cựu đưa chúng ta đến một cuộc sống khổ hạnh giả tạo, xa rời sự phục sinh của Chúa Kitô. Khổ hạnh là cần thiết, nhưng khổ hạnh cách khôn ngoan, không phải là giả tạo.
Ngày Thế giới cầu nguyện cho việc chăm sóc thụ tạo
Trong lời chào các tín hữu bằng tiếng Ý, Đức Thánh Cha nhắc rằng ngày 1/9 là Ngày Thế giới cầu nguyện cho việc chăm sóc thụ tạo, và bắt đầu “Thời gian của Thụ tạo”, thời gian sẽ kết thúc vào ngày 4/10, lễ thánh Phanxicô Assisi. Đức Thánh Cha nhắc rằng đề tài của Ngày này năm nay là “Một căn nhà cho tất cả? Canh tân Ngôi nhà của Thiên Chúa”. Đức Thánh Cha cho biết ngài cùng với Đức Thượng phụ Bartolomeo của Chính Thống và Đức tổng giám mục Justin Welby của Anh giáo đã viết một Sứ điệp nhân Ngày này. Sứ điệp sẽ được công bố trong những ngày tới đây. Đức Thánh Cha mời gọi: “Cùng với các anh chị em của các Giáo hội Kitô khác, chúng ta hãy cầu nguyện và hành động vì ngôi nhà chung của chúng ta, trong thời gian khủng hoảng của hành tinh này”.