ĐỨC CHA MATTHÊÔ NGUYỄN VĂN KHÔI: “LINH MỤC KHÔNG ĐƯỢC TỤC HÓA BÀI GIẢNG”
Trong bài giảng lễ truyền chức linh mục tại Nhà thờ chính tòa Qui Nhơn ngày 07/01/2021, Đức cha Matthêô Nguyễn Văn Khôi, Giám mục Giáo phận Qui Nhơn, đã chia sẻ với các tân linh mục rằng: chức linh mục không phải là một nghề nghiệp, nhưng là một sứ vụ gắn liền với ơn gọi đặc biệt mà Thiên Chúa dành riêng cho những ai được Người kêu gọi và tuyển chọn. Sứ vụ ấy bao gồm ba nhiệm vụ chính, đó là giáo huấn với tư cách là thầy, thánh hóa với tư cách là tư tế và cai quản với tư cách là mục tử. Đặc biệt trong nhiệm vụ giáo huấn, Đức cha Matthêô đã tha thiết khuyên các tân linh mục “không được tục hóa bài giảng”. Sau đây là nguyên văn bài giảng của ngài.
BÀI GIẢNG LỄ TRUYỀN CHỨC LINH MỤC
Tại nhà thờ Chính tòa Qui Nhơn, ngày 07/01/2021
(Gr 1,4-9; Dt 5,1-10; Lc 4,16-22a)
Trong những năm gần đây, tại giáo phận Qui Nhơn, thánh lễ truyền chức linh mục thường được cử hành trong khung cảnh mùa Giáng Sinh. Trung tâm của mùa phụng vụ này là mầu nhiệm Nhập Thể, qua đó Ngôi Hai Thiên Chúa đã từ trời sinh xuống cõi trần để chia sẻ cuộc sống của con người và dẫn đưa con người trở về quê trời. Đó chính là Đấng Cứu Thế muôn dân trông đợi và đã được các ngôn sứ tiên báo từ ngàn xưa. Tên của Người là Giêsu, tước hiệu của Người là Kitô, nghĩa là Đấng Được Xức Dầu.
Tại hội đường Nadarét, Chúa Giêsu đã công bố cho mọi người biết sứ vụ cứu độ của Người khi tuyên đọc đoạn sách ngôn sứ Isaia 61,1-2: “Thần Khí Chúa ngự trên tôi, vì Chúa đã xức dầu tấn phong tôi, để tôi loan báo Tin Mừng cho kẻ nghèo hèn. Người đã sai tôi đi công bố cho kẻ bị giam cầm biết họ được tha, cho người mù biết họ được sáng mắt, trả lại tự do cho người bị áp bức, công bố một năm hồng ân của Chúa” (Lc 4,18-19). Sau đó Đức Giêsu tuyên bố: “Hôm nay đã ứng nghiệm lời Kinh Thánh quý vị vừa nghe” (Lc 4,21) qua đó Người có ý nói về chính Người, bởi vì Người đã bắt đầu thực hiện tất cả những gì ngôn sứ Isaia đã viết. Trong suốt ba năm thi hành sứ vụ, Người đã rảo khắp mọi nơi, từ thành thị cho đến thôn quê, bằng lời rao giảng và hành động, Người đã làm ứng nghiệm lời Kinh Thánh trên đây.
Tuy nhiên, hai chữ “hôm nay” ấy không kết thúc nơi chính bản thân Đức Giêsu, mà còn được tiếp nối trong nhiệm thể của Người là Hội Thánh. Hội Thánh được xức dầu Thánh Thần trong ngày lễ Ngũ Tuần và mỗi Kitô hữu được xức dầu Thánh Thần trong ngày chịu phép rửa tội. Do đó, qua mọi thời, Hội Thánh nói chung và mỗi Kitô hữu nói riêng đều tham dự vào sứ vụ của Đấng Cứu Thế mà Người đã công bố tại hội đường Nadarét. Tuy nhiên, để giúp các Kitô hữu thi hành sứ vụ của mình, Đức Kitô đã chọn riêng một số người và biến họ thành những người đồng hình đồng dạng với Người qua bí tích truyền chức thánh, đó là các linh mục. Từ đây linh mục trở thành hiện thân của Đức Kitô và hành động nhân danh Đức Kitô trong việc giảng dạy chân lý cứu độ, cử hành các bí tích để thánh hóa và nuôi dưỡng các Kitô hữu, đồng thời cai quản và hướng dẫn dân Chúa trong tư cách là mục tử của đoàn chiên dưới quyền lãnh đạo của Đức Kitô là Mục Tử nhân lành, duy nhất và đích thực.
Chức linh mục không phải là một nghề nghiệp mà mỗi người có thể tự chọn cho mình, nhưng là một sứ vụ gắn liền với ơn gọi đặc biệt mà Thiên Chúa dành riêng cho những ai được Người kêu gọi và tuyển chọn từ trong lòng mẹ, như lời Chúa phán với ngôn sứ Giêrêmia trong bài đọc I hôm nay: “Trước khi cho ngươi thành hình trong dạ mẹ, Ta đã biết ngươi; trước khi ngươi lọt lòng mẹ, Ta đã thánh hóa ngươi” (Gr 1,5). Cùng với lời mời gọi, Thiên Chúa đã từng bước chuẩn bị những điều kiện thích hợp, cũng như trao ban những ân sủng cần thiết để ơn gọi linh mục ngày càng trở nên hiện thực nơi con người. Ơn Chúa không chỉ được ban cho con người trên con đường tiến đến chức linh mục, mà còn tiếp tục đồng hành với linh mục cho đến suốt đời. Về phía con người chỉ là một sự đáp trả với tất cả thành tâm thiện chí của mình. Như vậy, linh mục sẽ không có lý gì để vênh vang tự phụ về thiên chức mà mình có được, bởi vì tất cả là hồng ân Chúa ban và hồng ân ấy đi trước mọi công nghiệp của con người.
Càng nhìn lại bản thân của mình, linh mục càng thấy một sự bất tương xứng giữa một bên là thiên chức vô cùng cao trọng và một bên là thân phận phàm hèn tội lỗi, như lời thư gửi tín hữu Do thái chúng ta vừa nghe trong bài đọc II hôm nay. Trong thánh lễ truyền chức linh mục, nghi thức cảm động nhất là khi các tiến chức nằm phủ phục sát đất trước bàn thờ trong khi toàn thể cộng đồng dân Chúa quì gối cầu nguyện cùng các thánh cho các tiến chức. Tuy nhiên điều đó cũng chẳng là gì so với hình ảnh một vị Thiên Chúa cao cả đã tự hạ mình thành một hài nhi bé nhỏ nằm trong máng cỏ mà chúng ta đang nhìn thấy trong mùa Giáng Sinh. Theo gương Đức Giêsu, các linh mục không ỷ lại vào chức vụ cao cả của mình, nhưng phải hạ mình phục vụ mọi người, nhất là những người thấp kém bé nhỏ nhất. Theo gương Đức Maria, linh mục phải tự coi mình là tôi tớ thấp hèn của Chúa, để luôn vâng theo thánh ý Chúa trong mọi sự. Theo gương thánh Gioan Tẩy Giả, linh mục cần phải nhỏ lại để Đức Kitô được lớn lên trong tâm hồn của mình cũng như trong lòng xã hội.
Các thầy phó tế sắp thụ phong linh mục thân mến,
Các con sắp lãnh nhận thánh chức linh mục để thi hành chính sứ vụ cứu độ mà Đức Kitô đã thực hiện và ủy thác cho Hội Thánh. Sứ vụ ấy bao gồm ba nhiệm vụ chính, đó là giáo huấn với tư cách là thầy, thánh hóa với tư cách là tư tế và cai quản với tư cách là mục tử và thủ lãnh.
Để thi hành nhiệm vụ giáo huấn trong Đức Kitô là Thầy, các con hãy siêng năng đón nhận Lời Chúa bằng việc lắng nghe và suy niệm trong lòng, rồi đem phân phát cho dân Chúa bằng lời giảng dạy. Hãy chuẩn bị bài giảng thánh lễ mỗi ngày thật chu đáo, để có thể làm cho Lời Chúa trở nên lương thực hàng ngày cho dân Chúa. Bài giảng thánh lễ phải ưu tiên tập trung vào Lời Chúa và giáo huấn của Hội Thánh, nếu có đề cập đến giáo huấn của các tôn giáo khác hay tư tưởng của các tác giả đời, như các triết gia, văn thi sĩ, nhạc sĩ hay chính trị gia, thì cũng chỉ để đối chiếu mà thôi. Không được tục hóa bài giảng bằng những nội dung và lời lẽ không phù hợp với sự thánh thiêng của phụng vụ Lời Chúa. Càng không được dùng tòa giảng để làm nơi phê bình chỉ trích cá nhân. Để cho lời giảng dạy có sức đánh động lòng người, các con cần có gương sáng đời sống thánh thiện đi kèm, vì người ta thích nhìn thấy bài giảng hơn là chỉ nghe bài giảng. Về vấn đề này Hội Thánh đã dạy: “Các con hãy chú tâm tin điều các con đọc, dạy điều các con tin và thi hành điều các con dạy”. Ngoài các bài giảng trong thánh lễ, các con cũng hãy tận dụng những dịp khác để trình bày Lời Chúa cho anh chị em tín hữu và cả cho những người lương dân trong những cuộc gặp gỡ hằng ngày.
Để thi hành nhiệm vụ thánh hóa trong Đức Kitô là Thượng Tế, các con hãy cử hành các mầu nhiệm thánh thật sốt sắng. Khi cử hành các bí tích, khi dâng lời cầu nguyện trong các giờ kinh phụng vụ, không những thay cho dân Chúa mà còn thay cho toàn thế giới, các con hãy nhớ mình được tuyển chọn giữa loài người và được cất nhắc để thay thế họ lo những việc thuộc về Thiên Chúa, như lời thư gửi tín hữu Do Thái trong bài đọc II (Dt 5,1). Với tư cách là những tư tế thừa tác, các con có nhiệm vụ phục vụ chức tư tế cộng đồng của toàn thể dân thánh, tức là “giúp hoàn thành lễ tế thiêng liêng của các tín hữu, hiệp cùng lễ tế của Đức Kitô mà tay các con dâng tiến khi cử hành lễ tế không đổ máu trên bàn thờ”. Qua bàn tay của các con với tư cách là hiện thân của Đức Kitô, cuộc đời của các tín hữu với tất cả vui buồn sướng khổ, vinh quang tủi nhục, được đưa vào quĩ đạo ân sủng của Thiên Chúa. Việc sốt sắng cử hành các mầu nhiệm thánh đồng thời cũng góp phần làm cho các con trở nên ngày càng thánh thiện hơn. “Vậy các con phải ý thức việc các con làm, phải noi theo điều các con thực hiện, nghĩa là khi cử hành mầu nhiệm Chúa chịu chết và sống lại, các con cố gắng chế ngự thân xác khỏi nết xấu và tiến bước trong đời sống mới”.
Cuối cùng, để thi hành nhiệm vụ cai quản trong Đức Kitô là Thủ Lãnh và Mục Tử của đoàn chiên Hội Thánh, các con hãy liên kết với Giám mục trong nỗ lực qui tụ các tín hữu thành một gia đình, cụ thể đó là gia đình giáo phận Qui Nhơn trong lòng đại gia đình Hội Thánh hoàn vũ. Trong Hội Thánh, việc cai quản đồng nghĩa với phục vụ. Các con hãy luôn ngắm nhìn và noi theo gương sáng tuyệt vời của Đức Kitô là Vị Mục Tử tốt lành: Người không đến để được phục vụ nhưng để phục vụ. Người đến để tìm kiếm và cứu vớt những kẻ hư mất. Hiện nay trong giáo phận Qui Nhơn của chúng ta có biết bao tín hữu đang sống trong tội lỗi, khô khan nguội lạnh, có nguy cơ mất đức tin trước làn sóng tục hóa và ảnh hưởng của lối sống hưởng thụ. Nhìn ra xa hơn một chút, chúng ta không khỏi đau lòng khi thấy còn có quá nhiều người chưa nhật biết Chúa. Đó là những linh hồn sẽ được giao cho các con chăm sóc. Là những mục tử theo chân Đức Kitô, các con hãy quảng đại đón nhận và đem hết sức mình ra để phục vụ.
Nguyện xin Thiên Chúa, là Đấng đã kêu gọi các con tham dự vào sứ vụ của Đức Kitô, luôn đồng hành và nâng đỡ các con bằng ơn thánh và sự trợ giúp của Người, để Người hoàn tất những gì Người đã khởi sự nơi các con.
