Rôma – Hôm 9 tháng 11 vừa qua, nhiều hãng truyền thông quốc tế đưa tin: Đức Thánh Cha Lêô XIV có ý định triệu tập Hồng y đoàn về Rôma để tham dự một Công nghị đặc biệt trong hai ngày 07 và 08 tháng Giêng năm 2026.
Theo trang mạng National Catholic Register (Hoa Kỳ), trong một thông báo ngắn được Phủ Quốc vụ khanh Tòa Thánh gửi đến các Hồng y ngày 06 tháng 11, có đoạn:
“Đức Thánh Cha Lêô XIV có ý định triệu tập một Công nghị đặc biệt trong hai ngày 07 và 08 tháng Giêng năm 2026… Vào thời điểm thích hợp, Niên trưởng Hồng y đoàn sẽ gửi đến Đức Hồng y bức thư chính thức kèm các chi tiết liên quan.”
Khi được hỏi về thông tin này, ông Matteo Bruni, Giám đốc Phòng Báo chí Tòa Thánh, cho biết hôm 06 tháng 11 rằng Phòng Báo chí vẫn chưa “xác nhận sự hiện hữu” của thông báo trên và “không nghĩ rằng một sự kiện như vậy sẽ được công bố sớm đến thế.”
Ngày 06 tháng Giêng 2026 cũng là ngày bế mạc Năm Thánh 2025. Nếu tin tức này được xác nhận, nhiều khả năng các Hồng y trên toàn thế giới sẽ tham dự lễ bế mạc Năm Thánh, trước khi bước vào Công nghị.
Ý nghĩa của Công nghị Hồng y đặc biệt
Công nghị đặc biệt là những cuộc họp ngoại thường của toàn thể Hồng y đoàn, do Đức Giáo hoàng triệu tập để tham khảo ý kiến về các “nhu cầu đặc thù của Giáo hội” hoặc những vấn đề quan trọng đòi hỏi sự hiệp thông và góp ý rộng rãi.
Trong các cuộc họp của Hồng y đoàn trước khi bầu Giáo hoàng hồi tháng Năm vừa qua, một số Hồng y đã than phiền về sự thiếu gặp gỡ và tinh thần hiệp thông trong thời Đức Phanxicô. Có thể vì vậy, Đức Thánh Cha Lêô XIV mong muốn tăng cường việc tham vấn Hồng y đoàn – vốn được ví như “Thượng viện” và cơ quan cố vấn của Đức Giáo hoàng.
Những tiền lệ gần đây
Công nghị ngoại thường gần đây nhất được tổ chức tại Vatican vào ngày 29–30 tháng 8 năm 2022, dưới triều Đức Phanxicô, nhằm thảo luận việc thực thi Tông hiến Praedicate Evangelium (Các con hãy loan báo Tin Mừng) về cải tổ Giáo triều Rôma. Khi ấy, các Hồng y được nghe báo cáo, chia nhóm thảo luận và tổng kết chung, tuy nhiên một số vị cho biết họ chỉ được thông tin về sự việc đã rồi, chứ không được tham khảo trong quá trình soạn thảo.
Dịp đó, Đức Phanxicô cũng tổ chức Công nghị tấn phong Hồng y mới, nhưng có thể Đức Thánh Cha Lêô XIV sẽ không tấn phong thêm Hồng y trong kỳ họp tới, bởi hiện nay Hồng y đoàn đã có 127 Hồng y cử tri, vượt giới hạn 120 vị do Thánh Phaolô VI quy định từ năm 1975.
Trước đó, một Công nghị đặc biệt đáng chú ý được tổ chức vào ngày 20–21 tháng 2 năm 2014, cũng dưới thời Đức Phanxicô, nhằm chuẩn bị cho Thượng Hội đồng Giám mục về Gia đình. Dịp ấy, Đức Hồng y Walter Kasper đã trình bày đề nghị “Giải pháp mục vụ” (Kasper Proposal) cho phép một số người ly dị tái hôn được rước lễ – một đề xuất gây nhiều tranh luận và ảnh hưởng sâu rộng, sau này được phản ánh trong Tông huấn Amoris Laetitia (2016).
Đó là công nghị duy nhất thời Đức Phanxicô cho phép các Hồng y phát biểu tự do về mọi chủ đề; các công nghị sau đó (2015 và 2022) chỉ giới hạn trong một số đề tài nhất định.
Nguồn: G. Trần Đức Anh, O.P. | RVA – National Catholic Register, 8.11.2025