Trưa Chúa nhật 20/12/2020, Đức Thánh cha Phanxicô đã chủ sự buổi đọc kinh Truyền tin tại Quảng trường thánh Phêrô dưới trời nắng đẹp, trước sự hiện diện của khoảng 1.000 tín hữu, quây quần quanh cây thông Giáng sinh và hang đá máng cỏ ở giữa quảng trường.
Huấn dụ của Đức Thánh cha
Trong bài huấn dụ ngắn trước khi đọc kinh, Đức Thánh cha diễn giải ý nghĩa bài Tin mừng Chúa nhật thứ IV Mùa vọng năm B, thuật lại cuộc truyền tin sứ thần cho Đức Trinh Nữ Maria và ngài rút ra những bài học thực hành: đừng hoãn lại việc cần làm ngay, nghĩ đến và giúp đỡ cụ thể cho những người không được ai nghĩ tới. Ngài cũng nhắc đến số phận 400.000 người làm nghề hàng hải vì đại dịch, không thể trở về quê hương, và kêu gọi các chính quyền giúp đỡ họ.
Mở đầu bài huấn dụ, Đức Thánh cha nói: Anh chị em thân mến, chào anh chị em!
Niềm vui kèm theo thử thách
Chúa nhật thứ tư và cũng là Chúa nhật cuối cùng của Mùa vọng hôm nay, Tin mừng tái đề nghị với chúng ta trình thuật truyền tin. Thiên thần nói với Đức Maria: “Hãy vui lên! Trinh Nữ sẽ thụ thai và sinh một con trai và sẽ gọi Người là Giêsu” (Lc 1,28.31). Đây có vẻ là một lời loan báo thuần túy vui mừng, làm cho Đức Trinh Nữ hạnh phúc: phụ nữ nào thời đó mà chẳng mơ ước được trở thành Mẹ Đức Thiên Sai? Nhưng, cùng với niềm vui, những lời ấy với Đức Maria cũng tiên báo một thử thách lớn. Tại sao? Vì trong lúc ấy Đức Maria đã đính hôn với Giuse (v.27). Trong tình cảnh đó, luật Môise qui định họ không được có những quan hệ và không sống chung. Vì thế, nếu có con trong tình trạng như vậy, Đức Maria sẽ vi phạm luật và hình phạt cho những phụ nữ ấy là sẽ bị ném đá (Xc Dnl 20,20-21). Chắc chắn sứ điệp của Thiên Chúa làm cho tâm hồn Đức Maria tràn đầy ánh sáng và sức mạnh; nhưng Đức Maria đứng trước một chọn lựa rất quan trọng: hoặc thưa “xin vâng” đối với Thiên Chúa, thì sẽ gặp nguy hiểm, kể cả nguy cơ mất mạng sống, hoặc từ khước lời mời và tiếp tục bước đi trên con đường bình thường của mình.
Thái độ sẵn sàng của Đức Maria
Làm sao đây? Đức Maria trả lời thế này; “Xin xảy ra cho tôi theo lời ngài” (Lc 1,38). “Hãy xảy ra”: đó là lời thưa ‘xin vâng’ của Đức Maria. Nhưng trong ngôn ngữ của sách Tin mừng còn có ý nghĩa hơn nữa. Thành ngữ này biểu lộ một ước muốn mạnh mẽ, một ý chí quyết liệt mong một điều gì được thể hiện. Nói khác đi, Đức Maria không nói: “Điều gì phải đến thì hãy đến… nếu không thể làm khác hơn được…”. Không phải vậy, Đức Maria không biểu lộ một sự chấp nhận yếu ớt và đành chịu, nhưng một ước muốn mạnh mẽ và sống động. Không thụ động, nhưng là tích cực. Không đành chịu Thiên Chúa, nhưng là gắn bó với Chúa. Đó là một thái độ yêu thương phục vụ trong mọi sự và tức khắc đối với Chúa. Lẽ ra, Đức Maria có thể xin một thời gian để suy nghĩ, hoặc xin được giải thích thêm về điều gì sẽ xảy ra; hoặc đưa ra một điều kiện nào đó… Trái lại, Đức Maria không mất thời giờ, không để Thiên Chúa phải chờ đợi, không hoãn lại.
Thói quen trì hoãn, hoãn lại
Đức Thánh cha nhận xét rằng: “Bao nhiêu lần cuộc sống của chúng ta được làm với những lần hoãn lại, kể cả trong đời sống thiêng liêng! Tôi biết mình phải cầu nguyện tử tế, nhưng hôm nay tôi không có thời giờ; tôi biết rằng giúp đỡ người khác là điều quan trọng, nhưng hôm nay tôi không thể làm. Tôi sẽ làm ngày mai, nghĩa là chẳng bao giờ. Hôm nay, trước ngưỡng cửa Giáng sinh, Mẹ Maria mời gọi chúng ta đừng hoãn lại, nhưng hãy thưa “xin vâng”. Mỗi lời đồng ý như vậy đòi chúng ta phải hy sinh, nhưng vẫn luôn ít hơn so với điều mà Mẹ Maria đã thưa “xin vâng” một cách can đảm và mau lẹ, lời thưa “Xin xảy đến cho tôi theo lời ngài” đã mang lại cho chúng ta ơn cứu độ.
Lời thưa ‘xin vâng’ của chúng ta
Và chúng ta, đâu là lời thưa ưng thuận chúng ta có thể nói? Trong thời kỳ khó khăn này, thay vì than vãn vì điều mà đại dịch ngăn cản không để chúng ta làm, chúng ta hãy thực hiện một cái gì đó cho người thiếu thốn: không phải là món quà cho chúng ta và những bạn hữu, nhưng cho một người nghèo mà chẳng ai nghĩ tới! Và một lời khuyên nữa: Ước gì Chúa Giêsu sinh ra trong tâm hồn chúng ta, chúng ta hãy đi xưng tội, vì chỉ như thế tâm hồn chúng ta mới giống tâm hồn của Mẹ Maria: được giải thoát khỏi sự ác, sẵn sàng đón tiếp Chúa.
Và Đức Thánh cha kết luận rằng: “Xin xảy ra cho tôi theo lời ngài”. Đó là câu cuối cùng của Đức Trinh Nữ Maria trong Chúa nhật chót của Mùa vọng và cũng là lời mời gọi hãy thực hiện một bước cụ thể tiến tới lễ Giáng sinh. Vì nếu lễ Giáng sinh của Chúa Giêsu không đánh động cuộc sống, thì nó qua đi vô ích. Trong kinh Truyền tin bây giờ, chúng ta cũng hãy thưa “Xin cho lời ngài được xảy ra nơi tôi”: Xin Đức Mẹ giúp chúng con thưa như vậy với trọn cuộc sống”.
Chào thăm và mời gọi
Sau khi đọc kinh Truyền tin và ban phép lành Tòa Thánh cho các tín hữu, Đức Thánh cha nhắc đến số phận những người làm nghề hàng hải, và nói:
“Anh chị em thân mến, đại dịch Coronavirus đã gây ra một khó khăn lớn cho các công nhân hàng hải. Nhiều người trong họ, khoảng 400.000 người trên thế giới, bị kẹt trên các tàu quá thời hạn hợp đồng của họ và không thể trở về nhà. Tôi cầu xin Đức Mẹ Maria là Ngôi Sao Biển, an ủi những người ấy và tất cả những người sống trong những tình trạng khó khăn và kêu gọi chính quyền hãy làm tất cả những gì có thể để họ có thể trở về nhà với những người thân yêu.
Đức Thánh cha cũng nhắc đến cuộc triển lãm 100 hang đá đang được trưng bày dưới các hàng cột lớn quanh Quảng trường thánh Phêrô. Ngài nói: “Bao nhiêu là hang đá đang thi hành vai trò một bài huấn giáo về đức tin cho Dân Chúa. Tôi mời gọi anh chị em hãy viếng thăm các hang đá này dưới hàng cột, để hiểu xem dân chúng tìm cách, qua nghệ thuật, tỏ cho thấy Chúa Giêsu đã sinh ra thế nào. Các hang đá này là một bài giáo lý hơn về niềm tin của chúng ta.
Sau cùng, Đức Thánh cha chào thăm tất cả mọi tín hữu, người Roma cũng như khách hành hương và nhắc nhở họ hãy tận dụng dịp lễ Giáng sinh để canh tân nội tâm và tiến bước trong tình huynh đệ. Chúng ta hãy nhìn quanh chúng ta, nhất là những người sống trong nghèo túng: người anh em đang đau khổ, bất kỳ ở đâu. Đó là Chúa Giêsu trong máng cỏ, người chịu đau khổ chính là Chúa Giêsu.
Như thường lệ, Đức Thánh cha chúc mọi người ngày Chúa nhật an lành và xin họ đừng quên cầu nguyện cho ngài.
