Hỏi: Thưa cha, con thấy việc xưng tội rất khó khăn ạ. Dù biết rằng bản thân con nhiều tội lỗi, nhưng mỗi lần xét mình, con không thể nhớ hết các tội con đã phạm và số lần vi phạm. Và đôi khi con lại không biết phải xưng tội gì. Vậy xin cha hướng dẫn lại cho chúng con cách xưng tội sao cho đúng, và hướng dẫn chúng con những tội hay phạm cần xưng tội mà chúng con thường hay bỏ qua được không ạ. Con cảm ơn cha.
Trả lời: Có rất nhiều điều cần nói trong câu hỏi này. Thứ nhất, chúng ta hiểu tội là gì đã. Có nhiều cách nhìn nhưng có thể hiểu tội là những gì gây thiệt hại, cho mình hay cho người khác, về phần xác hay phần hồn. Như vậy, chẳng có tội nào mà không gây hại cả. Ai cũng muốn xác hồn khỏe mạnh, vậy phải tránh tội.
Điều ghi nhận thứ hai là đôi khi chúng ta gây hại mà không biết, thế nên cần có người chỉ ra cho chúng ta cái đó là hại đấy, cái đấy ‘tội’ đấy. Vậy chúng ta phải cám ơn người chỉ ra tội cho chúng ta. Quả vậy, giả sử xóa bỏ các giới răn thì chúng ta vẫn phạm tội thôi, vì những hành động sai trái của chúng ra tự nó gây hại. Giới răn chỉ là cái chỉ ra. Dòng chữ ‘không được uống’ trên chai thuốc độc không phải là cái gây ra độc, nhưng cái gây độc chính là chai thuốc. Thế nên, tháo bỏ nhãn đi thì cũng vậy. Nhưng cám ơn người đã dán nhãn để chúng ta biết mà tránh. Chúa là đấng thông mình và thấu suốt, Chúa đã dán những cái nhãn chai để hướng dẫn con người. Vậy phải siêng năng đọc ‘nhãn chai’ bằng cách siêng năng học hỏi Lời Chúa và giáo lý, siêng năng đọc kinh cầu nguyện.
Vậy muốn mình và người khác tránh khỏi việc bị chính những hành động của mình gây hại, chúng ta phải xem xét những hành động chúng ta làm xem coi chúng có tốt không. Có hai cách xem xét. Với những người thông thường thì xét theo 10 điều răn của Chúa, 5 điều răn Hội Thánh, xét theo bổn phận của mình (là cha, mẹ, con cái), theo nghề nghiệp… Ở mức cao hơn, mình xét xem trước tình yêu của Chúa, với tư cách là con cái của Chúa, mình đã sống như thế nào? Tức ở mức độ một giống như một đứa bé xét xem nó có chu toàn những gì bố mẹ dặn không. Mức độ hai vượt trên bổn phận mà cha mẹ giao, nhưng xét thấy bó mẹ già yếu mà vẫn phải làm, mình lớn rồi có thể phụ giúp được gì không?
Nói chung lại chúng ta đặt mình trước cùng đích của cuộc đời: mục đích cuối cùng là lên thiên đàng về với Chúa và giúp nhiều người về với Chúa. Tôi đã làm việc này ra sao? Tôi phải sửa điều gì đây? Thế rồi bản thân quyết tâm sửa lỗi (đây là lòng thống hối đích thực). Rồi bạn đi xưng tội. Đi xưng thì bạn cứ sắp xếp những tội mình sao cho có trật tự xíu để các cha dễ hiểu, nhưng nếu không được cũng không sao, đến dãi bày tâm hồn liên quan đến những gì mình nghĩ là tội cho các cha nghe. Và các cha được học hành sẽ phân tích cho bạn thấy đâu là tội nặng và đâu là nhẹ cùng cho những lời khuyên. Về số lần bạn không nhớ được thì xưng ước chừng, khoảng bao nhiêu lần; những tội mình không biết hay không nhớ thì “con xin xưng những tội con quên xót’.
Điều quan trọng là chúng ta biết rằng Chúa Giê-su lập bí tích giải tội không dễ đâu. Chúa đã phải chấp nhận chịu đánh đòn, chịu đóng đinh, chịu chết, đổ máu ra để đền bù và thanh tẩy tội lỗi chúng ta. Một ví dụ đơn giản mang tính ẩn dụ cho dễ hiểu, là khi chúng ta có tội, thì ví như chúng ta nợ tiền lớn, bị ma quỷ đến “đòi, chửi bới và bắt làm nô lệ”. Chúa đã phải “bán” Con mình, và người Con ấy đã chịu mọi đau khổ để “chuộc” chúng ta về. Điều đáng mừng là cái chết của người Con ấy đem lại một “khoản tiền cực lớn”, “tiêu không bao giờ hết”, “có khả năng chi trả mọi khoản nợ”. Thế nên đến muôn đời, ai phạm tội, tức mắc nợ nần, cứ đến lấy tiền đó mà trả. Điều đáng buồn nhất là Chúa Con đã chết, có tiền rồi mà người ta vẫn không đến, cứ để mình làm nô lệ.
Thế nên khi đến với Bí tích Hòa giải với lòng hống thối và quyết tâm chừa tội, chúng ta được ơn tha thứ và giao hòa với Chúa ngay. Nhưng cần nói thêm, Bí tích Giao hòa chỉ cứu chúng ta khỏi tay ma quỷ để đi vào tương quan với Chúa thôi, chứ những hậu quả của tội thì chúng ta phải đền và khắc phục ở đời này lẫn đời sau. Ví dụ, bạn bỏ học đi chơi đấy là tội. Xưng rồi thì bạn vẫn không có kiến thức của những giờ mà bạn bỏ, bạn phải tìm cách học bù, hay phải chấp nhận ở lại lớp. Có những lỗi khác phải đền ở luyện tội nếu đời này đền chưa hết. Thế nên khi có ơn toàn xá hay đại xá chúng ta nhớ đi lãnh để tha toàn bộ hậu quả tội hay là vạ mà chúng ta đáng ra sẽ phải đền. Tuy nhiên có những hậu quả như đã nói, nghỉ học nên thiếu thiến thức, ăn chơi nên nhà nghèo… thì đấy là cái mà chúng ta phải chịu, chứ không thay đổi tức khắc được.
Tóm lại, bạn hãy sống thực với lương tâm của mình, để ngó lên không thẹn với trời, ngó xuống không hổ với lòng mình. Đồng thời bạn siêng năng đọc kinh cầu nguyện, suy niệm Kinh thánh, học giáo lý để soi sáng thêm cho lương tâm. Khi phạm tội thì đi xưng, tin vào lòng nhân lành của Chúa. Và đừng quên cầu xin: nguyện xin Chúa giúp con bắt đầu và lại bắt đầu. Kẻ kiêu ngạo tột cùng là người nghĩ họ chỉ bắt đầu một lần mà thôi.
WHĐ (01/03/2025)
