Đối với Giáo hội Úc, từ năm 1937, Công đồng là cuộc tập hợp Công giáo toàn quốc quan trọng nhất. Năm 2016, các giám mục triệu tập Công đồng lần thứ Năm, với mục đích đổi mới đời sống và sứ vụ của Giáo hội tại Úc, chú ý đến lời Đức Thánh Cha mời gọi đối thoại với xã hội, trước những thay đổi quan trọng đã diễn ra trong nhiều thập kỷ qua, và cả những phát hiện của Ủy ban Hoàng gia về lạm dụng tính dục trẻ em trong Giáo hội.
Quá trình chuẩn bị bắt đầu vào năm 2018, với việc khởi động các cuộc họp “Đối thoại và lắng nghe”, với sự tham gia của các giám mục, linh mục, tu sĩ và giáo dân, để đưa ra bức tranh về thực trạng của Giáo hội ở Úc ngày nay, nhưng cũng là mối quan tâm và nguyện vọng của người Công giáo Úc. Năm 2019 là giai đoạn thứ hai của tiến trình với mục đích “Lắng nghe và phân định”, nhằm xác định các vấn đề sẽ được đưa vào Chương trình nghị sự của Công đồng; chương trình này đã xác định sáu lĩnh vực chủ đề, bao gồm hoán cải, cầu nguyện, đào tạo, quản trị, cơ cấu và thể chế.
Các chủ đề này lẽ ra đã được thảo luận vào một khoá họp đầu tiên, nhưng khoá họp này đã phải hoãn lại, và sau đó, do đại dịch, đã được tổ chức trực tuyến vào tháng 10/2021. Các đại biểu đã lắng nghe những nạn nhân của tệ nạn lạm dụng trong Giáo hội, và nhắc lại “những vết thương sâu đậm và thất bại của Giáo Hội và việc cần phải tiếp tục phân định các cách thế chữa lành và đổi mới thực sự”.
Các tham dự viên cũng lắng nghe ý kiến từ các thổ dân, tái khẳng định nhu cầu hòa giải với các cộng đồng Bản địa Úc, cũng như nhu cầu về công lý và việc phục hồi đất đai thông qua một hệ sinh thái tích hợp.
Trong lúc thảo luận các vấn đề của Chương trình nghị sự, các Thành viên Công đồng đã xem xét lối sống của Giáo hội ngày nay, một mặt tập trung vào những gì Giáo hội có thể cung cấp cho thế giới, mặt khác là về cách thế giới có thể gợi ý cho các cách thức và cơ cấu của Giáo hội. Mọi người suy tư về các vấn đề lãnh đạo và quản trị theo lời kêu gọi của Đức Thánh Cha để Giáo hội có tính hiệp hành hơn.
Chủ đề chính của phiên họp là đặc tính truyền giáo của người môn đệ, cũng như lời kêu gọi “đi đến các vùng ngoại vi của xã hội”. Các tham dự viên thảo luận về cách một Giáo hội truyền giáo có thể kết nối với những người cảm thấy xa cách cộng đoàn đức tin. Một điểm nổi bật khác của khoá họp là “lời kêu gọi hoán cải và trung thành”, cũng như “trí tưởng tượng và sự đổi mới”. Một chủ đề được lặp lại là sự cần thiết của các quá trình liên tục “lắng nghe của Giáo hội”, điều có thể kiến tạo và gợi ý cách Giáo hội thực hiện sứ vụ của mình ngày nay.
Trong phiên họp ngày 04/7, 277 Thành viên Công đồng thảo luận và biểu quyết hơn 30 kiến nghị trong một tài liệu làm việc được công bố vào đầu tháng 6, kết quả của các đề xuất được đưa ra trong khoá họp đầu tiên.