Học hỏi Phúc âm: Chúa nhật 22 Thường niên năm C

Lời Chúa: Lc 14,1.7-14

Khi ấy, nhằm một ngày Sabbat Chúa Giêsu vào nhà một thủ lãnh các người biệt phái để dùng bữa, và họ dò xét Người. Người nhận thấy cách những kẻ được mời, chọn chỗ nhất, nên nói với họ dụ ngôn này rằng:

“Khi có ai mời ngươi dự tiệc cưới, ngươi đừng ngồi vào chỗ nhất, kẻo có người trọng hơn ngươi cũng được mời dự tiệc với ngươi, và chủ tiệc đã mời ngươi và người ấy, đến nói với ngươi rằng: ‘Xin ông nhường chỗ cho người này’. Bấy giờ ngươi sẽ phải xấu hổ đi ngồi vào chỗ rốt hết. Nhưng khi ngươi được mời, hãy đi ngồi vào chỗ rốt hết, để khi người mời ngươi đến, nói với ngươi rằng: ‘Hỡi bạn, xin mời bạn lên trên’. Bấy giờ ngươi sẽ được danh dự trước mặt những người dự tiệc. Vì hễ ai nhắc mình lên, sẽ phải hạ xuống, và ai hạ mình xuống, sẽ được nhắc lên”. Rồi Người lại nói với kẻ đã mời Người rằng: “Khi ông dọn bữa ăn trưa hay tối, thì đừng mời bạn bè, anh em, bà con hay láng giềng giàu có, kẻo đến lượt họ cũng mời ông, và như thế ông đã được trả lễ rồi. Nhưng khi làm tiệc, hãy mời những người nghèo khó tàn tật, què quặt, và đui mù; ông sẽ có phúc, bởi họ không có gì trả lễ. Vì ông sẽ được trả lễ khi những người công chính sống lại”.

Câu hỏi:

1. Trong Tin Mừng Luca, Đức Giêsu được các ông Pharisêu ba lần mời ăn. Hãy tìm những đoạn đó.

2. Bạn thấy bầu khí của ba bữa ăn đó giữa Đức Giêsu với các ông Pharisêu như thế nào? Nói chung, thái độ của người Pharisêu đối với Đức Giêsu là thái độ nào? Đọc Lc 6,7; 11,53-54; 14,1; 20,20.

3. Trong bài Tin Mừng hôm nay, ông Pharisêu này là ai? Ông mời Đức Giêsu ăn vào ngày nào? Bữa ăn có ai hiện diện?

4. Động từ nào xuất hiện nhiều nhất trong Lc 14,7-14? Bao nhiêu lần?

5. Tại sao Đức Giêsu dạy Lc 14,8-10? Đây có phải chỉ là những lời khuyên về cách cư xử khôn khéo khi đi dự tiệc không? Ngài muốn dạy ta điều gì qua dụ ngôn này?

6. Đọc Lc 14,8-11; 20,46. Bạn thấy con người thường nghiêng chiều về điều gì và sợ mất điều gì?

7. Đọc Lc 14,12-14. Đức Giêsu nhắc đến mấy hạng người trong đoạn Tin Mừng này? Ngài dạy người đã mời mình bài học gì? Bài học này có giống với Lc 6,32-36 không?

8. Tin Mừng Luca có thường nói đến người nghèo, người tàn tật không? Đọc Lc 1,53; 4,18; 6,20-22; 7,22. Những người như thế có chỗ trong bàn tiệc Nước Trời không? Đọc Lc 14,15-21; 16,22-23.

9. Tìm hai câu trong bài Tin Mừng này nói lên hành động của Thiên Chúa? Ngài hành động khi nào? Tìm một mối phúc quan trọng trong bài Tin Mừng này.

Câu hỏi suy niệm: Bài Tin Mừng này có thể làm bạn thay đổi điều gì trong lối sống? Tại sao ta cần khiêm tốn tự hạ?

Phần trả lời:

1. Tin Mừng Luca nói đến việc các ông thuộc phái Pharisêu hay mời Đức Giêsu dùng bữa với họ. Ta thấy có ba lần ở Lc 7,36; 11,37; 14,

2. Khi mời một người đến nhà dùng bữa, chủ nhà muốn bày tỏ tình bạn thân thiết với người được mời. Bởi đó bầu khí của bữa ăn thường là bầu khí của niềm vui ấm áp. Tuy nhiên có thể nói, bầu khí của ba bữa ăn do các ông Pharisêu mời Đức Giêsu thì không mấy thân thiện. Lần nào cũng có chuyện căng thẳng giữa ông chủ nhà là người phái Pharisêu với Đức Giêsu. Lần thứ nhất (Lc 7,36-50), một ông khó chịu vì chuyện có một phụ nữ đến xức dầu chân Đức Giêsu. Lần thứ hai (Lc 11,37-44), một ông khó chịu vì Đức Giêsu không rửa tay trước khi dùng bữa, từ đó dẫn đến việc Ngài nặng lời với họ. Lần thứ ba, vì vào ngày sa-bát (Lc 14,1-6), nhiều ông có ý dò xét Ngài xem có lỗi luật sa-bát không.

Nói chung, dù có mời Đức Giêsu dùng bữa, thái độ của các ông Pharisêu trong bữa ăn vẫn không mấy có thiện cảm với Ngài. Thái độ này cũng giống với thái độ của họ trong những hoàn cảnh khác: rình mò, căm giận dữ dội, vặn hỏi và gài bẫy để bắt lỗi, dò xét, rình rập, mong bắt quả tang Ngài lỡ lời (xem Lc 6,7-11; 11,53-54; 14,1; 20,20).

3. Trong bài Tin Mừng hôm nay, ông Pharisêu này là một trong những thủ lãnh (arkhôn) của các người Pharisêu. Có thể ông là một thành viên của Thượng Hội Đồng của Do-thái giáo. Bữa ăn được tổ chức vào ngày sa-bát, ngày họp mặt vui vẻ của gia đình, thưởng thức những món ăn đã được nấu ngày hôm trước. Hiện diện trong bữa ăn của ông thủ lãnh Pharisêu, còn có các nhà thông luật (nomikoi) và những người Pharisêu khác (Lc 14,3).

4. Trong Lc 17,7-14 động từ “mời” được dùng nhiều lần trong Lc 14,8.9.10.12.13. Trong bản dịch tiếng Việt, ta thấy động từ “mời” được dùng 10 lần. Còn trong nguyên bản, động từ “mời” (kaleô) được dùng 9 lần, dưới nhiều hình thức khác nhau.

5. Tin Mừng Luca coi lời dạy của Ngài trong Lc 14,8-10 là một dụ ngôn. Ngài kể dụ ngôn này là vì khi dự tiệc, Ngài nhận xét thấy các khách mời cứ chọn ngồi vào chỗ danh dự. Chỗ danh dự trong bữa tiệc là chỗ gần với người chủ tiệc hơn. Lời giáo huấn của Đức Giêsu ở đây không phải chỉ là lời dạy chúng ta biết khôn khéo khi chọn chỗ ngồi trong bữa tiệc: đừng ham ngồi chỗ danh dự để tránh việc bất ngờ bị chủ tiệc mời xuống khiến ta xấu hổ (Lc 14,9). Đây cũng không phải là lời Đức Giêsu dạy ta một mánh khóe, giả vờ hạ mình để có thể được chủ tiệc mời lên trên, giữa tiếng khen ngợi của các khách mời (Lc 14,10). Qua dụ ngôn sinh động này, Ngài kêu gọi chúng ta có thái độ thực sự khiêm tốn, không phải chỉ khi được mời dự tiệc, nhưng trong mọi tình huống của cuộc sống, để được Thiên Chúa tôn vinh.

6. Qua Lc 14,8-11, ta thấy con người thường có khuynh hướng “tôn mình lên” (câu 11), “tìm vinh dự trước mặt mọi người đồng bàn” (câu 10), và “coi mình là quan trọng” (câu 8). Hơn nữa, con người thường “sợ xấu hổ” (câu 9), không muốn “ngồi chỗ cuối” (câu 10), hay “bị hạ xuống” (câu 11). Qua Lc 20,46 ta thấy Đức Giê su cảnh báo các môn đệ về một cám dỗ có thật, đó là tính háo danh, thích được trọng vọng bởi người khác.

7. Trong Lc 14,12-14 Đức Giêsu nhắc đến 4 hạng người không nên mời, hay đúng hơn không phải lúc nào cũng mời, đó là: bạn bè, anh em, bà con, láng giềng giàu có. Và 4 hạng người nên mời: người nghèo, tàn tật, què quặt, đui mù. Ngài đưa ra lý do: khi mời 4 hạng người trên, ta có cơ may được họ đền đáp; còn khi mời 4 hạng người dưới, ta không có cơ may ấy, nhưng chính Thiên Chúa sẽ đền đáp cho ta (xem Lc 6,32-36).

8. Tin Mừng Luca thường hay nói đến người nghèo và tàn tật (Lc 1,53; 4,18; 6,20-22; 7,22). Chính họ lại là người có chỗ trong Nước trời (Lc 14,21-24; 16,22).

9. Đó là hai câu Lc 14,11: “Ai tôn mình lên sẽ bị (Thiên Chúa) hạ xuống. Ai hạ mình xuống sẽ được (Thiên Chúa) tôn lên” và câu Lc 14,14: “…ông sẽ được (Thiên Chúa) đền đáp khi các người công chính sống lại.” Những hành động “hạ xuống” hay “tôn lên” của Thiên Chúa chủ yếu xảy ra vào ngày quang lâm, khi Chúa Giêsu ngự đến phán xét thế giới. Tuy nhiên, điều này cũng đã bắt đầu từ nay rồi. Luca 14,14 nói rõ hơn là việc đền đáp sẽ xảy ra trong ngày kẻ chết sống lại. Mối phúc nằm ở Lc 14,14: đãi tiệc cho người nghèo là một mối phúc.

*** Mời Quý vị nghe phần trả lời tại “Audio học hỏi Phúc âm: Chúa nhật 22 Thường niên năm C (gồm 3 phần)”

Lm Antôn Nguyễn Cao Siêu S.J.