Thánh Têrêsa Calcutta (Mother Teresa of Calcutta), tên khai sinh là Anjezë Gonxhe Bojaxhiu, sinh ngày 26 tháng 8 năm 1910 tại Skopje (nay thuộc Bắc Macedonia) và qua đời ngày 5 tháng 9 năm 1997 tại Calcutta, Ấn Độ. Ngài là một trong những gương mặt nổi bật nhất của thế kỷ XX, được cả thế giới kính trọng vì đời sống yêu thương, phục vụ những người nghèo khổ và bị bỏ rơi. Dưới đây là tóm lược đời sống, hành trình thiêng liêng và sứ vụ của Thánh Têrêsa Calcutta:
1. Tuổi thơ và ơn gọi
Sinh ra trong một gia đình Công giáo có truyền thống bác ái và lòng đạo đức sâu sắc. Cha mẹ ngài luôn mở cửa đón tiếp người nghèo, gieo vào lòng cô bé Gonxhe tình yêu thương và lòng trắc ẩn.
Năm 12 tuổi, ngài cảm nhận lời mời gọi phục vụ Thiên Chúa qua những người nghèo.
Năm 18 tuổi (1928), Gonxhe rời gia đình, gia nhập Dòng Nữ tu Loreto ở Ireland, nhận tên dòng là Têrêsa để noi gương Thánh Têrêsa Hài Đồng Giêsu, vị thánh của “con đường bé nhỏ”.
2. Truyền giáo tại Ấn Độ
Năm 1929, Têrêsa đến Calcutta, Ấn Độ để dạy học tại trường St. Mary của các nữ tu Loreto.
Suốt gần 20 năm (1929–1948), ngài là giáo viên và hiệu trưởng, sống đời tu kín đáo, yêu thương học sinh, đặc biệt là những em nghèo.
Năm 1946, trên chuyến tàu đến Darjeeling, ngài có một “ơn gọi trong ơn gọi”: nghe tiếng Chúa mời gọi “rời khỏi tu viện để sống giữa người nghèo, phục vụ những người khốn cùng nhất”.
3. Thành lập Dòng Thừa Sai Bác Ái
Năm 1950, sau nhiều năm cầu nguyện và chuẩn bị, Têrêsa thành lập Dòng Thừa Sai Bác Ái (Missionaries of Charity) với sứ mạng:
“Chăm sóc những người nghèo nhất trong số những người nghèo.”
Dòng khởi đầu chỉ có 12 nữ tu, nhưng nhờ lòng yêu thương và chứng tá sống động, hội dòng nhanh chóng phát triển.
Các nữ tu mặc sari trắng viền xanh, biểu tượng của sự đơn sơ, tinh khiết và tình yêu dành cho người nghèo.
4. Hoạt động phục vụ
Têrêsa lập nên Nhà của những người hấp hối (Nirmal Hriday), nơi những người bị bỏ rơi, hấp hối nơi đường phố Calcutta được chăm sóc, an ủi và chết trong phẩm giá.
Ngài mở trại trẻ mồ côi, trạm xá, trường học, bệnh viện phong cùi…
Sứ vụ không chỉ giới hạn tại Ấn Độ: Hội dòng mở rộng ra hơn 120 quốc gia, mang tình thương của Chúa Kitô đến mọi ngóc ngách của thế giới.
5. Đời sống nội tâm và thử thách thiêng liêng
Dù là biểu tượng của tình yêu và lòng bác ái, Thánh Têrêsa trải qua nhiều năm khô khan thiêng liêng, cảm nhận “sự im lặng của Thiên Chúa” trong cầu nguyện.
Trong nhật ký riêng, ngài viết:
“Trong tâm hồn con, không có gì ngoài sự trống rỗng và bóng tối… Con không cảm nhận được tình yêu của Chúa.”
Nhưng chính trong bóng tối đó, ngài vẫn bền vững yêu thương và phục vụ, minh chứng rằng đức tin không hệ tại cảm xúc, nhưng là hành động yêu thương cụ thể.
6. Những giải thưởng và sự công nhận
Giải Nobel Hòa bình (1979) vì công cuộc phục vụ những người nghèo khổ.
Giải Bharat Ratna – phần thưởng dân sự cao quý nhất của Ấn Độ.
Nhiều danh hiệu và giải thưởng quốc tế khác, nhưng Thánh Têrêsa luôn khiêm tốn:
“Tôi chỉ là một cây bút chì nhỏ trong tay Thiên Chúa.”
7. Qua đời và phong thánh
Ngày 5 tháng 9 năm 1997, Mẹ Têrêsa qua đời tại Calcutta, hưởng thọ 87 tuổi.
Năm 2003, Đức Giáo hoàng Gioan Phaolô II tuyên phong chân phước.
Ngày 4 tháng 9 năm 2016, Đức Giáo hoàng Phanxicô phong thánh cho ngài tại Quảng trường Thánh Phêrô.
Lễ kính Thánh Têrêsa Calcutta được cử hành vào ngày 5 tháng 9 hằng năm.
8. Di sản thiêng liêng
Thánh Têrêsa Calcutta để lại một gia sản tinh thần đồ sộ:
Tình yêu cụ thể: yêu thương bằng hành động, không chỉ bằng lời nói.
Sống đơn sơ, khó nghèo để gần gũi người nghèo.
Phục vụ không phân biệt tôn giáo, màu da, văn hóa.
Ngài thường nói:
“Chúng ta không thể làm những điều vĩ đại,
nhưng chúng ta có thể làm những điều nhỏ bé bằng một tình yêu vĩ đại.”
9. Câu nói nổi tiếng của Thánh Têrêsa Calcutta
“Đừng tìm những con đường lớn lao để yêu thương.
Hãy bắt đầu bằng việc yêu thương những người gần bạn nhất.”
“Nếu bạn phán xét người khác,
bạn sẽ không còn thời gian để yêu thương họ.”
“Hòa bình bắt đầu bằng một nụ cười.”