Phỏng vấn ông Riccardo Bonacina về cuộc Tuần hành vì Hoà bình ở Kiev

Ngày 11/7/2022, 150 đại diện của 35 tổ chức Công giáo và xã hội khác nhau ở Ý, bao gồm cả phong trào giới trẻ Công giáo Tiến hành, tập hợp trong “Phong trào hành động bất bạo động ở châu Âu”, đã tới thủ đô Kiev của Ucraina tham gia tuần hành vì hòa bình cùng với khoảng năm mươi tổ chức và xã hội dân sự đại diện ở Ucraina, như một phản ứng ôn hoà chống lại cuộc chiến của Nga tại Ucraina.

Cuộc tuần hành diễn ra vào ngày lễ thánh Biển Đức, vị thánh bổn mạng của châu Âu, và ngày tưởng nhớ vụ thảm sát Srebrenica. Đây là cuộc biểu tình đầu tiên của người Ý. Họ đến thành phố Kiev vào chiều tối Chúa Nhật, nơi vang vọng tiếng hú của các vĩ khí chống tên lửa. Họ phải ngủ đêm trong hầm bên dưới khách sạn lưu trú. 

Phỏng vấn ông Riccardo Bonacina

** Chào ông Bonacina, mọi sự đã diễn tiến thế nào?

– Kết quả ngoài sự mong đợi vì hôm qua chúng tôi đã được chào đón nồng nhiệt – sau một chặng đường khá vất vả và dài, 28 tiếng đi xe buýt – và kết nối với 15 quảng trường của Ý. Có một vòng tay kết nối giữa Kiev và các quảng trường Ý, những nơi có sự tham gia hiện diện của hàng ngàn người. Đó là một trong những mục tiêu của chúng tôi, để liên kết xã hội dân sự lại với nhau.

Sáng nay đã có cuộc gặp gỡ với các tổ chức, với thị trưởng và phó thị trưởng Kiev và với Sứ thần Tòa thánh. Ngài rất tuyệt vời: ngài nói rằng phương pháp bất bạo động là phương pháp của ngài. Ngài thực sự tin tưởng vào cách hành động bất bạo động và nhấn mạnh rằng, ngài sử dụng chính thuật ngữ ‘hành động’, bởi vì chỉ nói ‘Tôi vì hòa bình’ thì chưa đủ, chúng tôi muốn các hành động. Trên thực tế, vấn đề không chỉ là một tuyên bố, đưa ra một nguyên tắc, mà là thực hiện các tiến trình ôn hoà. Ngài nói với chúng tôi rằng điều quan trọng nó là một phương cách được sử dụng với sự bền bỉ và sáng tạo tuyệt vời bởi vì cách thức bất bạo động cũng đã có rất nhiều thất bại, thậm chí ở cấp độ thể chế.

** Đúng vậy, từ ‘sáng tạo’ này rất nổi bật, cũng là từ được Đức Thánh Cha Phanxicô sử dụng nhiều lần trong nhiều lĩnh vực khác nhau. Tóm lại, ‘bất bạo động’ không đồng nghĩa với ‘thụ động’ …, phải không?

– Đó là một hành động thực sự, hành động thực hiện, có khả năng ôm lấy, có khả năng giúp đỡ, có khả năng lắng nghe, bởi vì lắng nghe là căn bản của bất kỳ hành động bất bạo động nào. Chúng tôi ngưỡng mộ người Ucraina vì lòng dũng cảm và sự ngoan cường mà họ đang đối mặt với một tình huống thực sự khó khăn. Ở Kiev, nơi mọi người đã trở lại, một thành phố đang được tái định cư, có rất nhiều căng thẳng. Vì vậy, họ cần những vòng tay ôm.

Trở lại với Đức Giáo hoàng, tại buổi đọc kinh Truyền Tin, ngài đã nói rằng các xã hội dân sự phải được gắn kết lại với nhau, rằng không có hòa bình nếu không có sự gặp gỡ giữa các dân tộc; đây là một sứ vụ quan trọng. Chúng tôi thực hiện một cử chỉ nhỏ, khoảng một trăm người trong số chúng tôi đến gặp năm mươi người trong số họ – cũng vì lý do an toàn nên không thể làm khác được – nhưng đó là cách đúng đắn. Sự hợp tác hiện đang nảy sinh. Chúng tôi được chia thành các nhóm để hiểu cách giúp họ bảo vệ an toàn các di sản di tích, cách giúp họ phục hồi các trẻ em bị chấn thương, cách giúp họ giúp đỡ cho tất cả những người bị thương nặng trong chiến tranh, chúng tôi đang hiểu cách tiếp tục sự hợp tác này cũng bằng những tiến trình cụ thể.

** Quý vị phản ứng như thế nào đối với những người cho rằng việc dừng vận chuyển vũ khí cho Ucraina trên thực tế đồng nghĩa với việc bỏ rơi đất nước này cho sự thống trị của kẻ xâm lược?

– Chúng tôi đã đưa ra một bản “điều răn”, sau nhiều cuộc họp chuẩn bị khác nhau, trong đó chúng tôi nói rằng chúng tôi không muốn theo lối lý luận nhị phân của chiến tranh: bạn hoặc thù, vũ khí hay không vũ khí. Chúng tôi không ở đây để phán xét. Chúng tôi biết rằng vũ khí vẫn quan trọng, bởi vì thay vì một tên lửa rơi trên một trung tâm mua sắm, 13 tên lửa có thể rơi xuống nếu không có hệ thống phòng chống tên lửa do người Đức cung cấp, mọi chuyện sẽ phức tạp hơn nhiều. Nhưng chúng ta cũng biết rằng vũ khí không bao giờ mang lại giải pháp, một thế giới vũ trang không bao giờ đưa lại điều gì tốt đẹp. Và đó là lý do tại sao chúng tôi ở đây, để đề xuất một con đường khác, không phán xét họ, mà đề xuất một cái gì đó khác.

** Hành động từ các tổ chức cấp thấp này có thể ảnh hưởng đến hoạt động ngoại giao không?

– Tất nhiên đây là lần đầu tiên một đoàn gồm các nhà hoạt động bất bạo động đến Kiev, và chúng tôi cũng cảm thấy rất được mong đợi, được đón nhận. Chúng tôi cũng muốn ôm lấy họ. Hôm nay thị trưởng nói: chúng tôi rất cảm ơn các bạn đã có mặt ở đây vì các bạn biết rằng chúng tôi không thể đảm bảo hoàn toàn sự an toàn và thậm chí tên lửa có thể rơi xuống. Do đó, ông cũng cảm ơn chúng tôi theo một cách rất cảm động. Trên thực tế, chúng tôi đã thấy những con đường hoà bình, liên đới và tình huynh đệ đang được thực hiện.

** Chúng ta quay trở lại với khẩu hiệu của cuộc tuần hành: “More arms for hugs”; “We are all Ukrainians. We are all Europeans” – “Nhiều vòng tay ôm hơn” và “Tất cả chúng ta đều là người Ucraina. Tất cả chúng ta đều là người châu Âu …

– Chúng tôi đã chơi chữ với từ “arms”, có nghĩa là “vòng tay” và “vũ khí”. Tôi phải nói rằng nó đã không được hiểu rõ, họ coi đó là một sự khiêu khích, tôi đang nói về xã hội dân sự, những người không cực đoan. Sau đó, họ nhận ra rằng nó chỉ ra một con đường khả thi. Và hôm nay, khi bước vào sảnh của Tòa thị trưởng Kiev, chúng tôi cũng thấy chúng được viết với biểu tượng của hòa bình. Đó là những kết quả đáng ngạc nhiên. Và một điều nữa là họ được thu hút đến với châu Âu vì họ coi đây là quê hương của tự do và dân chủ. Họ đã bị thu hút bởi vì họ đã cảm nghiệm điều hoàn toàn ngược lại.

** Các chương trình bây giờ là gì?

– Hiện các nhóm làm việc đang được tiến hành: về du lịch, vì chúng tôi đang nhìn thấy thành phố xinh đẹp này và chúng tôi nghĩ rằng du lịch có thể là một nguồn lực quan trọng cho tương lai, cho việc tái thiết. Có một nhóm làm việc về di sản văn hóa và một nhóm khác về trẻ em bị tổn thương, một nhóm khác về con đường dân chủ tự do mà họ rất quan tâm.