Vatican News – 01.11.2025
Trong Thánh lễ trọng thể kính Các Thánh Nam Nữ, nhân dịp bế mạc Năm Thánh Giới Giáo dục, Đức Thánh Cha Lêô XIV đã long trọng công bố Thánh John Henry Newman là Tiến sĩ Hội Thánh. Việc tôn phong này không chỉ là sự ghi nhận công trình thần học và triết học sâu sắc của ngài, mà còn là lời nhắc mạnh mẽ về sứ mạng thời đại của Thánh Newman: hiệp nhất đức tin và lý trí, xây dựng nền giáo dục Công giáo đích thực, và mở lối đối thoại giữa Kitô giáo với thế giới hiện đại.
1. Danh hiệu “Tiến sĩ Hội Thánh” – Vinh dự và sứ mạng
Danh hiệu Tiến sĩ Hội Thánh (Doctor Ecclesiae) được trao cho những vị thánh có giáo huấn thần học và đời sống đức tin mang tầm định hướng cho toàn thể Giáo hội. Đây không chỉ là vinh dự cá nhân, mà còn là lời khẳng định rằng tư tưởng của vị thánh ấy có giá trị vượt thời gian, giúp định hình đời sống đức tin của các thế hệ mai sau.
Tính đến nay, Giáo hội có 38 vị Thánh Tiến sĩ, trong đó có các tên tuổi lớn như Thánh Augustinô, Tôma Aquinô, Catarina Siena, Têrêsa Avila, Têrêsa Hài Đồng Giêsu, Irênê thành Lyon… Và nay, Thánh Newman là vị thứ 39.
2. Đức tin và lý trí – Hai con đường dẫn đến một chân lý
Thánh Newman xuất hiện như tiếng nói của lý trí đức tin giữa một thế giới khủng hoảng chân lý. Trong thời đại mà người ta nghi ngờ tôn giáo, đối lập khoa học với đức tin, ngài cho thấy rằng:
“Đức tin và lý trí không đối nghịch nhau. Chân lý là một; ai tìm kiếm sự thật thì sẽ gặp Thiên Chúa.”
Thông điệp ấy trở nên đặc biệt thời sự trong một thế giới bị tổn thương vì chủ nghĩa tương đối, hoài nghi và đánh mất ý nghĩa sống.
3. Hành trình của một trí thức trung thực
Sinh năm 1801 tại London, Thánh Newman từng là mục sư Anh giáo và giáo sư danh tiếng tại Đại học Oxford. Khi nghiên cứu lịch sử Giáo hội sơ khai, ngài nhận ra rằng chỉ trong Công giáo mới có sự liên tục của đức tin Tông truyền.
Năm 1845, ngài tuyên xưng đức tin Công giáo – một chọn lựa khiến ngài mất địa vị, danh tiếng và nhiều bạn hữu, nhưng lại mở ra một hành trình tự do đích thực. Sau đó, ngài trở thành linh mục Dòng Thánh Philip Neri, sáng lập cộng đoàn tại Anh và hiến dâng đời mình cho sứ vụ giáo dục và suy tư thần học.
Tác phẩm nổi tiếng The Idea of a University (Ý tưởng về một trường đại học) của ngài đã trở thành nền tảng cho giáo dục Công giáo hiện đại, nơi lý trí, đức tin và lương tâm cùng hòa quyện trong hành trình đào luyện con người toàn diện.
4. Giáo dục – Con đường hình thành con người biết sống sự thật
Theo Thánh Newman, giáo dục đích thực không chỉ đào tạo người giỏi nghề, mà là con người biết sống sự thật.
“Kiến thức là của cải, nhưng trí tuệ là tự do,” ngài viết.
Đối với ngài, người học không chỉ để thành công, mà để trở nên người có lương tâm, có khả năng phân định và yêu mến chân lý.
Đức Thánh Cha Lêô XIV, khi đặt Thánh Newman làm Đồng Bổn mạng của nền giáo dục Công giáo, nhấn mạnh: “Giáo dục không thể bị thương mại hóa, không thể tách khỏi chân lý, và không thể quên rằng con người là mục đích chứ không phải phương tiện.”
5. Hòa giải giữa đức tin và lý trí
Tư tưởng của Thánh Newman là cầu nối giữa đức tin và lý trí, giúp Kitô hữu hôm nay hiểu rằng đức tin không phải là sự mù quáng, mà là sự mở rộng của lý trí vượt qua giới hạn của kinh nghiệm thuần túy.
Ngài dạy rằng: “Đức tin không hủy bỏ lý trí, nhưng hoàn tất nó.”
Trong thế giới hiện đại, khi con người dễ rơi vào hoài nghi, Thánh Newman nhắc nhở: nghi vấn có thể trở thành khởi điểm của đức tin trưởng thành, nếu được sống trong sự khiêm tốn và tìm kiếm chân lý.
6. Chứng nhân của hiệp nhất Kitô giáo
Hành trình đức tin của Thánh Newman – từ một mục sư Anh giáo đến Hồng y Công giáo – là biểu tượng của ước mơ hiệp nhất Kitô giáo.
Tại buổi cầu nguyện lịch sử trong Nhà nguyện Sistine, khi Đức Thánh Cha Lêô XIV và Vua Charles III cùng cầu nguyện, bài thánh ca Praise to the Holiest in the Height do Thánh Newman sáng tác đã vang lên – như biểu tượng cho hy vọng hiệp nhất các Kitô hữu trong chân lý và tình yêu.
7. Một “nhà tư tưởng chữa lành” cho thời đại
Giữa khủng hoảng đạo đức, sự rạn nứt xã hội và lối sống kỹ thuật số vô cảm, Thánh Newman xuất hiện như một nhà tư tưởng của sự chữa lành.
Ngài mời gọi nhân loại trở về với sự thật như một mối tương quan với chính Thiên Chúa, chứ không phải chỉ là khái niệm tri thức.
“Chúa không tạo ra chúng ta cho sự thoải mái, nhưng cho sự vĩ đại,”
ngài từng nói – vĩ đại không vì danh vọng, mà vì trung tín với sự thật.
8. Một sứ điệp cũ nhưng luôn mới mẻ
Phong trào Newman Centers tại nhiều đại học trên thế giới tiếp tục lan tỏa tinh thần của ngài, giúp sinh viên khám phá lại đức tin nơi môi trường học thuật.
Tư tưởng của Thánh Newman là ánh sáng cho trí thức Công giáo hôm nay, là nguồn cảm hứng cho các nhà giáo dục và người trẻ dám đặt câu hỏi, dám tìm kiếm chân lý, và dám sống niềm tin giữa thế giới đầy biến động.
“Hãy sống trong sự thật – và sự thật sẽ giải thoát anh em.” (x. Ga 8,32)
Nguồn: Vatican News