Nhiều trẻ em nằm trong số những người tham dự Thánh lễ tiếng Việt tại Nhà thờ Công giáo Thánh Inhaxiô ở quận Kojimachi, phường Chiyoda, Tokyo vào ngày 23 tháng 3. (Ari Hirayama)
Ánh sáng dịu nhẹ xuyên qua trần nhà bao trùm hơn một nghìn giáo dân tham dự Thánh lễ chiều Chủ Nhật gần đây tại Nhà thờ Công giáo Thánh Inhaxiô, khi những giọng ca mạnh mẽ cùng cất lên một bài thánh ca đầy phấn khởi bằng tiếng Việt. Thánh lễ vào 3 giờ chiều hàng tuần tại nhà thờ gần Ga JR Yotsuya ở khu Kojimachi, Tokyo, là một buổi lễ sôi động, với những đứa trẻ nhỏ chạy xung quanh.
Linh mục Nguyễn Thanh Nhã, 42 tuổi, bắt đầu cử hành Thánh lễ cách đây 8 năm và được mọi người yêu mến, gọi ông là “Cha” tại nhà thờ. Cha Nhã đến Nhật Bản vào năm 2009 với tư cách là chủng sinh và theo học tại Khoa Thần học của Đại học Sophia, có khuôn viên Yotsuya nằm cạnh nhà thờ, cùng các cơ sở khác trước khi được thụ phong linh mục. Nhà thờ Thánh Inhaxiô cử hành Thánh lễ bằng sáu ngôn ngữ nước ngoài, bao gồm tiếng Anh, tiếng Indonesia và tiếng Tây Ban Nha.
Trong khi các tín hữu Công giáo từ Hoa Kỳ hoặc các nước châu Âu từng chiếm phần lớn số người tham dự, thì giáo xứ đã chứng kiến sự gia tăng số lượng giáo dân từ Đông Nam Á và Nam Mỹ kể từ những năm 1980. Để dễ hình dung, dân số người Việt tại Nhật Bản khoảng 50.000 người vào năm 2012, và đã vượt quá 600.000 người vào năm 2024. Thánh lễ tiếng Việt từ chỗ được tổ chức mỗi tháng một lần đã tăng lên hai lần một tuần vào năm ngoái, với một số người đi tàu hai giờ để tham dự.
Cha Nhã chia sẻ: “Tôi tin rằng nó chạm sâu vào trái tim họ vì đó là tiếng Việt.”
Một nhóm giới trẻ gồm 170 thành viên hỗ trợ mỗi buổi lễ, bao gồm các thành viên ca đoàn, những người phụ trách phát trực tiếp Thánh lễ và một nhóm chăm sóc bất kỳ người tham dự nào cần giúp đỡ.
Nguyễn Phương Ngọc, 25 tuổi, thành viên ca đoàn, làm việc tại một khách sạn ở khu Omotesando, Tokyo, nói: “Công việc của tôi vất vả, nhưng tôi mong chờ được đến đây, cùng nhau hát và cùng nhau ăn uống sau một tuần.”
Nhiều thành viên này kết hôn sau khi cùng tham gia các hoạt động của nhà thờ. Nhà thờ đã cử hành khoảng 100 đám cưới hàng năm trong vài năm qua. Việc các cặp đôi không thể trở về quê hương mà tổ chức hôn lễ tại Nhật Bản, với ý định thăm gia đình và tổ chức lễ kỷ niệm trong tương lai, cũng đang trở nên phổ biến.
Luật sư và Linh mục
Nhà thờ cũng xử lý các trường hợp khó khăn, một trong số đó liên quan đến Nguyễn Văn Anh, 32 tuổi, lớn lên ở miền Trung Việt Nam và xuất thân từ một gia đình nghèo khó. Anh vay 1,1 triệu yên (7.700 USD) và đến Nhật Bản với tư cách thực tập sinh kỹ năng vào năm 2022.
Với tư cách thực tập sinh kỹ năng, anh làm việc tại một công ty phá dỡ ở tỉnh Shizuoka, nơi anh phải dậy lúc 5 giờ sáng và kiếm được 116.000 yên một tháng. Anh gửi 85.000 yên về nhà mỗi tháng, nhưng đã bỏ trốn sau khi làm việc cho công ty được năm tháng vì không thể trả hết nợ.
Sau đó, anh làm việc cho một trang trại ở tỉnh Ibaraki trước khi chuyển đến một nhà máy phế liệu ở tỉnh Chiba, nơi anh phân loại nhôm và các vật liệu khác từ các đống phế liệu kim loại. Mặc dù điều kiện sống tồi tệ, Anh tự nhủ rằng điều đó vẫn tốt hơn so với chương trình thực tập kỹ năng vì anh kiếm được khoảng 170.000 yên một tháng.
Tháng Tư năm ngoái, Anh bị mất hai ngón tay trái và bị thương ba ngón tay phải trong lúc làm việc. Chủ của anh, sợ bị ảnh hưởng do thuê lao động bất hợp pháp, đã không gọi xe cấp cứu mà thay vào đó nhờ một người quen lái xe đưa Anh đến bệnh viện năm giờ sau đó.
Anh bị bắt vì không có hộ chiếu sau khi bệnh viện gọi cảnh sát. Sau 20 ngày bị giam giữ, Anh được chuyển đến một cơ sở nhập cư, nơi anh được một linh mục và một luật sư giúp đỡ. Sau khi hoàn thành phỏng vấn, một phần của việc kiểm tra tai nạn lao động của anh, anh đã trở về Việt Nam vào tháng Ba
Tư vấn, không lên án
Số lượng các trường hợp tư vấn từ thực tập sinh kỹ năng tiếp tục tăng lên. Cuối năm ngoái, một người đàn ông ngoài 20 tuổi đã chia sẻ với nhà thờ rằng anh ta bị sa thải vì hẹn hò với một thực tập sinh khác dù nơi làm việc cấm các mối quan hệ. Theo lời khuyên của Cha Nhã, anh ta đã nói với tổ chức quản lý rằng anh ta sẽ tham khảo ý kiến luật sư, và đã có thể chuyển sang một công ty khác.
Trong một sự việc buồn hơn cách đây hai năm, linh mục đã nhận tro cốt của một người đàn ông 27 tuổi đã tự sát. Người đàn ông không thể nói tiếng Nhật, và gặp khó khăn vì không thể trả hết nợ khi đến Nhật Bản.
Cha Nhã nói: “Chắc hẳn anh ấy đã rất khó khăn, không thể tâm sự với ai.” Sáu tháng sau, tro cốt được trao trả về gia đình anh ấy.
Nhiều thực tập sinh không thể tìm được việc làm sau khi trở về Việt Nam.
“Họ chỉ cho phép họ làm việc khi có thể, và sau đó họ đối xử với họ như những công cụ dùng một lần,” Cha Nhã nói, ông hy vọng có thể giúp đỡ những người trẻ tuổi đang bị dồn vào đường cùng.
Ông nói: “Tôi nghĩ rằng vì tôi là linh mục, mọi người sẽ gọi tôi là ‘Cha’, nhưng tôi hy vọng sẽ trở thành người cha thật sự của mọi người.”
