GIÁO PHẬN LONG XUYÊN
NOI GƯƠNG HAI THÁNH TỬ ĐẠO
PHÊRÔ ĐOÀN CÔNG QUÝ VÀ EMMANUEL LÊ VĂN PHỤNG
HƯỚNG TỚI MỘT GIÁO PHẬN HIỆP HÀNH
Anh chị em thân mến!
Giai đoạn học hỏi về Thượng Hội Đồng Giám Mục lần thứ XVI đã kết thúc, từ tháng 5/2022, giáo phận chúng ta đã thực hiện giai đoạn thỉnh ý hiệp hành cho mọi thành phần Dân Chúa trong giáo phận. Cụ thể:
Ngày 06/6, các linh mục liên giáo hạt Châu Đốc, Chợ Mới và Long Xuyên.
Ngày 07/6, các linh mục liên giáo hạt Vĩnh An và Vĩnh Thạnh.
Ngày 08/6, các linh mục liên giáo hạt Tân Hiệp và Tân Thạnh.
Ngày 09/6, các linh mục liên giáo hạt Rạch Giá và Hà Tiên.
Kế tiếp là những cuộc thỉnh ý hiệp hành tại từng giáo hạt:
Ngày 13/6, các linh hoạt viên của giáo hạt Châu Đốc, Chợ Mới và Long Xuyên.
Ngày14/6, các linh hoạt viên của giáo hạt Vĩnh An, Vĩnh Thạnh và Tân Hiệp.
Ngày 15/6, các linh hoạt viên của giáo hạt Tân Thạnh, Rạch Giá và Hà Tiên.
Ngày 17/6, các linh hoạt viên của hai giáo xứ Hưng Văn và Dương Đông của đảo Phú Quốc.
Ngày 18/6, các tu sĩ đang hiện diện và mục vụ tại đảo Phú Quốc.
Ngày 25/6, các tu sĩ đang hiện diện và mục vụ trong giáo phận.
Từ ngày 18/6 đến ngày 03/7, các linh mục phụ trách các giáo xứ, giáo họ trong toàn giáo phận tổ chức các buổi thỉnh ý hiệp hành tại các cộng đoàn và tập thể mình đang phụ trách, để ngày 05/7 gửi bản đúc kết về văn phòng Tòa Giám Mục. Ngày 15/7 bản đúc kết của giáo phận sẽ được gửi về văn phòng Hội Đồng Giám Mục Việt Nam.
Nhân tiện, qua lá thư mục vụ này, tôi xin cám ơn tập thể giáo dân, tu sĩ nam nữ và linh mục, là các linh hoạt viên, đặc biệt là các cha đang phục vụ các cộng đoàn giáo xứ, giáo họ, đã hiệp thông, tham gia và đồng trách nhiệm để thực hiện chương trình thỉnh ý hiệp hành của giáo phận.
Tuy là Thượng Hội Đồng trong giai đoạn cấp giáo phận sắp kết thúc, nhưng giáo phận vẫn tiếp tục hiệp thông với Đức Thánh Cha Phanxicô và toàn thể Giáo Hội trong tiến trình tổ chức Thượng Hội Đồng Giám Mục vào tháng 10/2023 tại Rôma. Ngoài ra, ý thức rằng hiệp hành còn là cách sống, cách hoạt động và cách huấn luyện, cần được tiếp tục trong sinh hoạt của Giáo Hội toàn cầu cũng như của Giáo Hội địa phương, giáo phận chúng ta tiếp tục hướng về một Hội Thánh Hiệp Hành: Hiệp Thông – Tham Gia – Sứ Vụ. Vì thế, chủ đề thư mục vụ tháng 7 là giáo phận Long Xuyên noi gương của hai thánh Emmanuel Lê Văn Phụng và Phêrô Đoàn Công Quý hướng tới một giáo phận hiệp hành; bỡi lẽ, đây là hai vị thánh tử đạo của giáo phận Long Xuyên, được giáo phận mừng trọng thể vào ngày 31/7 hàng năm.
Trước hết, chúng ta ghi nhận tính hiệp hành trong đời sống và hoạt động từ tiểu sử của hai vị thánh. Khi hai vị gặp nhau năm 1858 tại họ đạo Đầu Nước, nay là họ đạo Cù Lao Giêng thuộc giáo hạt Chợ Mới, Thánh Quý 32 tuổi (sinh năm 1826), Thánh Phụng 62 tuổi (sinh năm 1796). Có nhiều những khác biệt về tuổi tác, về nguồn gốc, về giáo dục, về giai cấp xã hội, về phẩm trật trong Giáo Hội… nhưng nhờ bí tích Rửa Tội, hai vị thánh đều là Kitô hữu, là con Chúa, và là anh em với nhau trong gia đình Hội Thánh. Tuy nhiên, với bí tích Truyền Chức, thánh Phêrô Đoàn Công Quý sống ơn gọi linh mục và là cha sở. Còn thánh Emmanuel Lê Văn Phụng là giáo dân và là ông câu, và với bí tích Hôn Phối, Thánh Phụng sống ơn gọi đời sống gia đình. Trong thời bách hại, ông câu Emmanuel Phụng đã dùng nhà mình làm nơi ẩn náu cho các linh mục, và Cha sở Phêrô Quý đã thi hành tác vụ linh mục cách kín đáo tại nhà của ông câu Emmanuel Phụng. Hai vị đã hiệp thông tham gia đồng trách nhiệm vì sứ vụ phục vụ cộng đoàn. Kết quả của sự hiệp hành này là các Ngài được mời gọi hiệp hành bước vào mầu nhiệm Vượt Qua của Chúa Kitô. Cả hai cùng bị bắt vào ngày 07/01/1859, cùng chịu tù đày trong một trại giam, và cùng được phúc tử đạo vào ngày 31/7/1859 tại Châu Đốc.
Giáo phận Long Xuyên đã được hình thành nhờ hiệp hành của các vị tiền bối từ năm 1735. Các ngài là linh mục, là tu sĩ, là giáo dân. Điển hình là sự hiệp hành tại họ đạo Đầu Nước, với linh mục bản xứ và ngoại quốc, với tu sĩ dòng Chúa Quan Phòng, với giáo dân bản địa và di dân. Nhờ đó, giáo phận đã được thành lập vào năm 1960. Cho đến nay (2022), trong 62 năm lịch sử của giáo phận, giáo phận tiếp tục được phát triển nhờ sự hiệp hành của Dân Thiên Chúa. Trong sự hiệp hành này, chúng ta cũng mở rộng sự hiệp hành với dân cư địa phương tại vùng đồng bằng sông Cửu Long, với nền văn hóa đặc thù miệt vườn, và với các tôn giáo và các triết lý sống tại địa phương. Hiện nay, Giáo phận đón nhận Thượng Hội Đồng Giám Mục thế giới lần thứ XVI như một dấu chỉ của thời đại của ngàn năm thứ ba, để hiệp thông, tham gia, và đồng trách nhiệm vì sứ vụ của Chúa Kitô trong thế giới hôm nay, cụ thể là trong phần đất của giáo phận.
Như vậy, tính hiệp hành trong cuộc đời và cuộc tử đạo của hai thánh Quý, Phụng trở thành gương mẫu cho cách sống và hoạt động của các Kitô hữu trong giáo phận ngày nay. Như hai thánh Quý, Phụng, qua bí tích rửa tội, mọi Kitô hữu trở thành con Chúa, con Hội Thánh và là anh chị em trong gia đình Thiên Chúa. Khi đọc Kinh lạy Cha “Lạy Cha chúng con ở trên trời”, chúng ta ý thức và tuyên xưng phẩm giá cao quý này. Như hai thánh Quý, Phụng, mọi Kitô hữu được Chúa tín nhiệm mời gọi thi hành những ơn gọi khác nhau, ơn gọi giáo dân, ơn gọi tu sĩ, ơn gọi linh mục, nhưng hiệp thông, tham gia, đồng trách nhiệm thi hành sứ vụ. Kinh Lạy Cha liệt kê sứ vụ mà mọi thành viên trong gia đình Thiên Chúa hiệp hành thi hành sứ vụ là làm danh Cha cả sáng, Nước Cha trị đến, Ý Cha được thể hiện. Như hai thánh Quý, Phụng, khi chúng ta sống phẩm giá của người Kitô hữu, cũng như khi chúng ta thi hành sứ vụ của người môn đệ Chúa Kitô, là chúng ta sống tín thác vào tình yêu và sự quan phòng của Thiên Chúa là Cha, và tin tưởng vào lòng tốt của anh chị em khi cầu nguyện: Xin Cha cho chúng con hôm nay lương thực hằng ngày, và tha nợ chúng con, như chúng con cũng tha kẻ có nợ chúng con, xin chớ để chúng con sa chước cám dỗ, nhưng cứu chúng con cho khỏi sự dữ. Đồng thời, như hai thánh Quý, Phụng, người Kitô hữu hân hoan cùng nhau bước theo Chúa Giêsu với cây thập giá để được phục sinh với Thầy chí Thánh, vì “ai muốn theo Ta hãy từ bỏ mình vác thập giá mình hằng ngày mà theo ta”.
Với ý thức trên, để sống tinh thần hiệp hành trong giáo phận với tâm tình tạ ơn, phó thác và hy vọng, thư mục vụ tháng 7 đề xuất một số các sinh hoạt cụ thể sau đây:
1/ Để nhắc nhớ bí tích Rửa Tội là nguyên lý cho sự bình đẳng về phẩm giá của các Kitô hữu, và sự bình đẳng này là nền tảng cho sự hiệp thông, tham gia và đồng trách nhiệm vì sứ vụ, giáo phận cổ vũ việc cử hành bí tích Rửa Tội với sự tham dự của cộng đoàn. Giáo phận cũng ước mong các cộng đoàn tái lập lại nghi thức cổ truyền là làm dấu Thánh Giá với nước thánh khi bước vào nhà thờ, nhà nguyện. Ngoài ra, vào các Chúa Nhật đầu tháng, các cộng đoàn phụng vụ được khuyến khích cử hành nghi thức rảy nước thánh khởi đầu Thánh Lễ thay vì nghi thức sám hối.
2/ Để sống nền tu đức hiệp hành với Chúa và với nhau từ hình ảnh cây nho và cành nho (Ga15, 5), Thư mục vụ cổ vũ sống nền tu đức đặt trọng tâm vào bí tích Thánh Thể. Đó là năng tham dự Thánh Lễ và tôn thờ Thánh Thể. Về tham dự Thánh Lễ, các cộng đoàn cần quan tâm đến hoàn cảnh sống của người giáo dân, để tổ chức cử hành Thánh lễ vào giờ thuận tiện, tạo điều kiện cho giáo dân có thể tham dự thánh lễ đông đảo kể cả Thánh Lễ ngày thường. Về tôn thờ Thánh Thể, khuyến khích các cộng đoàn tổ chức các giờ chầu Thánh Thể, ít là một lần trong một tuần, và mời gọi giáo dân tham dự đông đảo. Thư mục vụ cũng nhắc nhở các giáo xứ, giáo họ phải tổ chức chầu Thánh Thể thay giáo phận hàng năm cách long trọng ít là kéo dài nửa ngày; rất nên mời giáo xứ, giáo họ lân cận, như trong cùng một kênh, cùng tham dự. Giáo phận cũng cổ vũ các giáo xứ, giáo họ có phòng Thánh Thể để tạo điều kiện cho tín hữu bất cứ lúc nào trong ngày có thể dễ dàng đến tôn thờ Thánh Thể.
3/ Để tính hiệp hành trở thành cách sống, cách hoạt động, và cách đào luyện trong giáo phận, Thư mục vụ cổ vũ các cuộc hội họp trong cộng đoàn, như Hội Đồng Mục Vụ giáo xứ, các đoàn hội đạo đức, các tập thể trong giáo phận, trở thành một cuộc thỉnh ý hiệp hành, là gặp gỡ, lắng nghe và phân định, trong bầu khí cầu nguyện và cảm nghiệm thiêng liêng. Trong các cuộc hội họp này, rất cần linh mục là linh hoạt viên.
4/ Để thực hiện tính hiệp hành trong sứ vụ loan báo Tin Mừng, thư mục vụ cổ vũ các Kitô hữu thiết lập các tương quan xã hội, đặc biệt là với người nghèo, với anh chị em các tôn giáo bạn, những người bị gạt ra vùng ngoại biên. Mỗi cuộc thăm viếng là một cuộc gặp gỡ, lắng nghe và phận định, trong bầu khí cầu nguyện và cảm nghiệm thiêng liêng.
5/ Cuối cùng, trong sự hiệp thông Hội Thánh, thư mục vụ nhắc nhở toàn thể Dân Chúa trong giáo phận, tiếp tục cầu nguyện cho Thượng Hội Đồng Giám Mục lần thứ XVI với tâm tình tạ ơn, vâng phục và hy vọng.
Chúng ta hẹn gặp nhau trong cuộc hành hương kính hai thánh tử đạo Phêrô Đoàn Công Quý và Emmanuel Lê Văn Phụng, vào ngày Chúa Nhật 31/7 tại Họ Đạo Đầu Nước Cù Lao Giêng và tại Họ Đạo Châu Đốc.
+ Giuse Trần Văn Toản
Giám Mục Giáo Phận Long Xuyên
