THƯ MỤC VỤ GIÁO PHẬN LONG XUYÊN
THÁNG 05/2023
TÔN KÍNH MẸ MARIA LÀ MẸ GIÁO HỘI
TRONG THÁNG HOA NĂM 2023
Anh chị em thân mến!
Cùng với Giáo Hội hoàn vũ, Giáo Phận Long Xuyên bày tỏ lòng tôn kính Mẹ Maria trong tháng Hoa. Năm nay, năm 2023, vì là Năm Thánh Nhà Thờ Chánh Tòa, nên Thư mục vụ cổ vũ toàn thể Dân Chúa trong Giáo Phận tôn kính Mẹ Maria với tước hiệu “Đức Mẹ là Mẹ Giáo Hội”.
Anh chị em thân mến!
Trước hết, chúng ta cùng tìm hiểu lịch sử và ý nghĩa của tước hiệu Mẹ Giáo Hội. Vào năm 1964, khi bế mạc kỳ họp thứ III của Công Đồng Vatican II, Đức Thánh Giáo Hoàng Phaolô VI đã chính thức dành cho Mẹ Maria danh hiệu “Mẹ Giáo Hội”. Sau đó, vào năm 1980, tước hiệu “Đức Mẹ là Mẹ Giáo Hội” này đã được Đức Thánh Giáo Hoàng Gioan Phaolô II bổ sung vào trong Kinh Cầu Đức Bà, cụ thể là vào vị trí thứ hai sau tước hiệu “Đức Mẹ là Mẹ Chúa Kitô”. Và vào ngày 11 tháng 02 năm 2018, Đức Giáo Hoàng Phanxicô đã quyết định thiết lập lễ Đức Maria – Mẹ Giáo Hội, được cử hành vào ngày Thứ Hai sau Chúa Nhật lễ Chúa Thánh Thần hiện xuống, và năm nay sẽ vào ngày 29/05/2023.
Theo Tin Mừng, trong trình thuật biến cố Truyền Tin (Lc 2, 26-35), Đức Maria đã “xin vâng” khi được kêu mời góp phần xây dựng Nước Thiên Chúa, mà sau này sẽ được khai mở với sự hình thành của Giáo Hội. Tại Cana (Ga 2, 2-11), khi ngỏ lời với Con xin thi hành quyền năng cứu thế của Người, Đức Maria đã góp phần cơ bản vào việc giáo dục đức tin cho cộng đoàn các môn đệ đầu tiên và đã hợp tác trong việc khai mở Nước Chúa, một nước được đặt “mầm giống” và “khởi điểm” nơi Giáo Hội (LG 5). Trên Núi Sọ (Ga 19, 25-27), Đức Maria kết hợp với hy lễ của Con và đã góp phần vào công trình cứu chuộc dưới hình thức sinh ra nhân loại mới khi đón nhận lời trăn trối của Chúa Giêsu: “Này là con Bà… Này là Mẹ Con”. Khi Chúa Giêsu đã về trời, và Chúa Thánh Thần chưa hiện xuống, Tông Đồ Công Vụ (Cv 1, 14; 2, 3-4) nhắc tới sự hiện diện của Mẹ Chúa Giêsu trong cộng đoàn đầu tiên ở Giêrusalem, hình bóng của Giáo Hội.
Sau khi đã tuyên bố Đức Maria là “thành viên trổi vượt” là “kiểu mẫu” và là “gương sáng”. Hiến chế Lumen Gentium của Công Đồng Vaticanô II viết: “Ðức Maria đã cộng tác cách rất đặc biệt vào công trình của Ðấng Cứu Thế, nhờ lòng vâng phục, nhờ đức tin, đức cậy và đức ái nồng nhiệt, để tái lập sự sống siêu nhiên cho các linh hồn” (LG, số 61). Quả thật, nhờ sự vâng lời của Đức Maria, Giáo Hội có một gương mẫu để sống theo ý muốn của Chúa Cha. Nhờ đức tin của Mẹ, Giáo Hội học được cách đưa Đức Kitô đến với thế giới. Nhờ đức cậy của Mẹ, Giáo Hội học được cách trông cậy vào Chúa. Và nhờ đức ái của Mẹ, Giáo Hội học được con đường cứu rỗi.
Như vậy, tước hiệu “Đức Mẹ là Mẹ Giáo Hội” gợi lên mẫu tính thiêng liêng của Đức Mẹ, một đặc tính gắn liền với bản tính là Mẹ của Giáo Hội. Lễ Đức Maria là Mẹ Giáo Hội thúc đẩy lòng sùng kính Đức Mẹ, bởi vì lễ này giúp chúng ta hướng về Đức Mẹ là mẫu gương cho cả nhân loại, đặc biệt là các tín hữu. Mẹ là chi thể “ưu tú nhất… và nguyên tuyền nhất của Giáo Hội” (LG, số 53).
Anh chị em thân mến,
Giáo Hội địa phương Long Xuyên của chúng ta luôn dành cho Mẹ Maria một vị trí quan trọng trong đời sống và sinh hoạt đạo đức của cộng đoàn Giáo Phận. Thật vậy, Giáo Phận được trao phó cho sự bảo trợ của Mẹ Maria với tước hiệu “Nữ Vương Hòa Bình” được tôn kính vào ngày 01/01 hàng năm. Nhà thờ Chánh Tòa, nhà thờ mẹ của các nhà thờ trong Giáo Phận, được dâng kính Đức Mẹ với tước hiệu “Đức Maria Trinh Nữ Vương” được tôn kính vào 22/08. Chính nhà thờ Chánh Tòa đã được cung hiến vào lễ Đức Mẹ Hồn Xác Lên Trời ngày 15/08, mà năm nay kỷ niệm kim khánh cung hiến 1973-2023. Ngoài ra, trong Giáo Phận có những điểm quy tụ các tín hữu với chương trình hành hương tôn kính Đức Mẹ như tại giáo xứ Hòn Chông vào ngày tết Dương lịch 01/01, tại giáo xứ Cồn Trên dịp đầu năm âm lịch mùng 10 tết, tại giáo xứ Tân Hiệp vào ngày 13/05, tại Núi Trầu giáo xứ Hòa Giang vào thứ Bảy cuối tháng Năm, tháng Hoa và tháng Mười, tháng Mân Côi. Và, theo truyền thống, trong mọi nhà thờ và nhà nguyện đều có ảnh tượng Đức Mẹ, cũng như trong khuôn viên nhà thờ, nhiều giáo xứ có đài Đức Mẹ, để các tín hữu tỏ lòng tôn kính Mẹ Maria. Hiện tại, trong số trên 220 nhà thờ trong Giáo Phận, có 86 nhà thờ nhận Đức Mẹ là Đấng Bảo trợ. Phổ biến hơn, trong các gia đình Công Giáo, luôn có tượng ảnh Mẹ Maria và hằng ngày vẫn có những lời kinh Mân Côi vang lên tôn kính Mẹ.
Với lòng tôn kính Mẹ Maria cách đặc biệt, Giáo Phận xác tín với lời tuyên bố của Đức Thánh Giáo Hoàng Gioan Phaolô II, “với mẫu tính trong Chúa Thánh Thần, Đức Maria ôm lấy từng người trong Giáo Hội, và ôm lấy từng người qua Giáo Hội (Redemptoris Mater, số 47).
Tiếp tục truyền thống của Giáo Phận tôn kính Mẹ Maria là Mẹ Giáo Hội, Thư mục vụ này khích lệ và cổ vũ lòng tôn kính Mẹ Maria trong tháng Hoa năm nay (2023), với những đề nghị sau đây:
1) Các cộng đoàn giáo xứ, giáo họ, giáo điểm được cổ vũ tổ chức Dâng Hoa tôn kính Mẹ trong tháng Hoa. Năm nay, chúng ta đặc biệt quan tâm đến huấn luyện lòng tôn kính Đức Mẹ cho các thiếu nhi, như luyện tập cho thiếu nhi dâng hoa, cho ca đoàn thiếu nhi hướng dẫn cộng đoàn hát thánh ca khi dâng hoa. Chúng ta cố gắng tổ chức tập luyện và thực hiện việc dâng hoa theo hướng dẫn của Giáo Phận về việc thực hiện các việc đạo đức bình dân.
2) Kết hiệp với dâng hoa tại nhà thờ, các gia đình được khích lệ thực hiện Giờ Kinh Gia Đình. Để gây ý thức cho thế hệ con cháu, các bậc phụ huynh huấn luyện thế hệ trẻ trong gia đình bày tỏ lòng tôn kính Đức Mẹ bằng cách trao trách nhiệm cho con cháu trang trí bàn thờ tôn kính Đức Mẹ trong gia đình.
3) Đặc biệt, vào ngày 29/05 năm nay, các giáo xứ, giáo họ được mời gọi tổ chức các sinh hoạt tôn giáo đặc biệt tôn kính Mẹ với tước hiệu Đức Mẹ là Mẹ Giáo Hội, như cử hành Thánh Lễ kính Đức Mẹ là Mẹ Giáo Hội (theo lịch Công Giáo), dâng hoa, lần chuỗi, kiệu rước tượng ảnh Đức Mẹ, hành hương tôn kính Mẹ… Rất khích lệ liên giáo xứ hay giáo hạt tổ chức ngày lễ này, để Giáo Phận hiệp thông với nhau tôn kính Đức Mẹ là Mẹ Giáo Hội địa phương Long Xuyên.
4) Kết hợp với việc dâng những bông hoa thiên nhiên cho Mẹ Maria, mọi thành phần dân Chúa được mời gọi dâng những bông hoa của lòng bác ái, được cụ thể hóa bằng sự quảng đại đáp ứng nhu cầu vật chất của anh chị em nghèo khổ chung quanh ta, như thực phẩm, nhà ở, quần áo, thuốc men… Hơn nữa, chúng ta được khuyến khích dành thời gian đi thăm viếng, an ủi, chăm sóc những người già cả, neo đơn, bệnh tật…
Anh chị em thân mến,
Xin dâng lên Mẹ Maria là Mẹ Giáo Hội Giáo Phận Long Xuyên của chúng ta như những bông hoa muôn màu muôn sắc để tôn kính Mẹ. Ước mong Mẹ vui thích hiện diện giữa đoàn con của Mẹ và xin Mẹ luôn chúc phúc, đồng hành, và bảo vệ mọi thành phần Dân Chúa trong Giáo Phận được hiệp nhất, bình an và thánh thiện trong cuộc hành trình đức tin tại trần thế này.
+ Giuse Trần Văn Toản
Giám Mục Giáo Phận Long Xuyên
